Dakserre Agrotopia is gebouwd op het bestaande dak van de groente- en fruitveiling REO; het logistieke hart van West-Vlaanderen voor groenten en fruit. Met een spectaculair zicht op de wijde omgeving en de stad krijgt de stedelijke tuinbouw op industriële daken een prominente plaats in de skyline van Roeselare.
Gebouw voor onderzoek en educatie
In het 9.500m2 grote gebouw bevinden zich hoogtechnologische onderzoeksfaciliteiten voor de teelt van vrucht- en bladgroente omringd door een educatieve looproute voor het brede publiek. In vier verschillende klimaatzones kan de teelt van tomaat en sla, maar ook peper en aardbei, gevolgd worden. Een van de uitdagingen was de noden voor onderzoeksfaciliteiten in een serre – en dus warme en vochtige omgeving – te verenigen met de vereisten voor bezoekersfaciliteiten. In het serreklimaat van Agrotopia moeten namelijk niet alleen planten gedijen, ook mensen moeten er leren en werken.
Agrotopia: een trotse, transparante sculptuur
Agrotopia is een trotse, transparante sculptuur van staal en glas, die zowel zijn agrarische als zijn publieke functie onderstreept. Daarvoor is de architectuur opgebouwd uit een ranke serreconstructie die zich aftekent tegen de hemel en rust op de betonnen sokkel van de kistenloods. De ingang met brede, opgaande trap leidt naar het stadstuinbouwplein met bezoekersfaciliteiten in het hart van het gebouw. In de gevelserre aan de ringweg bevindt zich een dubbelhoge serre voor innovatieve verticale teelt. De voet van de dubbelhoge gevelserre dient voor de opslag van hemelwater van het dak, dat wordt gebruikt als irrigatie voor de gewassen.
Het hele gebouw bestaat uit één standaardserre met diffuus glas. De serre op de twee uitkragende gebouwkoppen oogt bijzonder door de expressieve, gefacetteerde gevels in transparant glas. Aan de ingangzijde vormt de facetgevel verticale glazen erkers die de mogelijkheid bieden gerichte zonwering toe te passen met behoud van zichten naar binnen en buiten. Aan de westzijde van de gevelserre langs de ring garandeert de horizontale opbouw in facetten een goede inval van de zonnestralen voor het gewas en een reflectieloze inkijk vanaf het maaiveld.
Duurzaam en economisch ruimtegebruik
Door de almaar groter wordende urgentie van duurzaam, maar ook efficiënt en economisch ruimtegebruik kent het activeren van de restruimte in de stad voor stadslandbouw een opmars. In Agrotopia komen twee werelden – architectuur en landbouw – die eerder volledig van elkaar gescheiden waren, samen tot één gebouw voor stadslandbouw. In dit gebouw gaat bovendien geen druppel water verloren. Bij het irrigeren van de planten wordt het restwater gerecycleerd en hergebruikt. En ook warmte wordt hergebruikt: de restwarmte van de afvalverbrandingsoven Mirom zal de serre namelijk verwarmen. Kortom Agrotopia leeft in een circulaire symbiose met de stad.
Specialisten op het gebied van architectuur, tuinbouw, serrebouw (kassenbouw), klimaat en constructie; META architectuurbureau, van Bergen Kolpa Architecten, Wageningen UR Glastuinbouw, Tractebel Engineering en Smiemans werkten samen aan dit project.
(Fotografie: Filip Dujardin)
De website Pi-online biedt actualiteit voor professionals uit de architectuur- en interieurbranche. De rubriek Projecten biedt beschrijvingen van onlangs gerealiseerde gebouwontwerpen.
