Dagcentrum Nova: tot in de puntjes geregisseerd

Dagcentrum Nova ontvangt kinderen en jongvolwassenen met een ontwikkelingsachterstand of een verstandelijke beperking. Een aantal is zelfs meervoudig beperkt en verplaatst zich in grote, elektrische rolstoelen. Nova biedt hen een veilige en stimulerende omgeving. Ondersteund door een deskundig team, bestaande uit een gedragsdeskundige, een logopedist, fysio- en ergotherapeuten, spel- en bewegingsagogen en een muziektherapeut. Annekoos Littel: “Met een aantal hebben we meegelopen. Dat doen we bij iedere opdracht, zodat we een beeld krijgen van hun werk en specifieke wensen, die we vertalen in het interieur. Voor Nova hebben we een zintuiglijk en vriendelijk interieur ontworpen. Zonnig en vrolijk, zonder er een kleuterschool van te maken. Er lag een complex programma van eisen. Het moest vooral laagdrempelig en prikkelarm worden en de doelgroep mocht zich niet kunnen bezeren. Het moest rolstoelbestendig zijn en strenge hygiëne was een voorwaarde. We wilden beslist geen stigmatiserend ‘instellingsinterieur’, wat je met die medische toestellen en tilliften snel krijgt. We hebben dit gerealiseerd met vrolijke kleuren, natuurlijke materialen en een optimaal gebruik van daglicht.”

1+1=3

Dagcentrum Nova ligt in een Dordtse nieuwbouwwijk en is ontworpen door Cita architecten. Het eerste ontwerp bleek te kostbaar. Daarom volgde er in 2019 een tweede dat uiteindelijk is uitgevoerd. Het helder gestructureerde gebouw telt twee verdiepingen, georganiseerd rond een patio zodat daglicht tot in het hart van het gebouw doordringt. Al vroeg in het proces werd Annekoos Littel Interieurarchitecten erbij betrokken. “De samenwerking was bijzonder vruchtbaar.” vertelt Littel. “Ik zeg altijd 1 + 1 = 3, omdat er een duidelijke meerwaarde ontstond. Ook door de bijdragen van het bouwmanagementbureau van Johan Hermans en locatiemanager Joke Bakker.”
De ruime entree heeft een uitnodigende uitstraling. Daarachter liggen links en rechts groepslokalen voor de verschillende activiteiten, een gemeenschappelijke keuken, een gymzaal, een warmwater-therapiebad en het atrium met trap en liften naar de eerste verdieping. Daar bevinden zich opnieuw groepslokalen, en aan de voorzijde de rolstoeltoegankelijke kantoren van de begeleidende deskundigen, met direct daglicht. Nova heeft ook een buitenspeelruimte met aangepaste voorzieningen, een snoezelruimte en zelfs een inpandige zandbak.

Maatwerk voor dagcentrum Nova

De groepslokalen hebben hoge ramen voor daglichttoetreding. Ze zijn ruim opgezet met veel bewegingsvrijheid voor de rolstoelen. Ieder lokaal heeft een eigen pantry, een kleed- en een sanitaire ruimte om de cliënten te kunnen verschonen. Die liggen inpandig en krijgen geen direct daglicht. Toch zijn deze ruimtes niet somber: de gele en groene, op maat gemaakte kasten voor het opbergen van onder andere incontinentiemateriaal ogen vrolijk. Zij houden de ruimte opgeruimd en hangen aan de wanden, zodat de vloeren vrij blijven. De deuren bevatten spiegels op rolstoelhoogte. Verder zijn er inklapbare werkbladen gemonteerd. De wanden hebben grijze tegels die rustig mengen met de gele en groene hoofdkleuren van het interieur. Zij variëren in grootte en zijn luchtig zijn gecombineerd met ‘tegelspiegels’.
Door het hele gebouw loopt vlak boven de vloer een circa dertig centimeter hoge plint van grijs Marmoleum. Deze functioneert als stootrand, maar ook als maatvoerend element. Hij bepaalt de ruimte onder de kasten, duikt op in de gymzaal en het zwembad en keert zelfs in de geleding van de grote ramen terug. Hij correspondeert met een identieke strook direct onder het plafond en zorgt zo voor visuele rust. Overal, zelfs in de verlichting, is vilt toegepast: zacht, veilig en de akoestiek verbeterend. Aan de wanden hangen ingelijste viltpanelen, alsof het schilderijen zijn – een speels en decoratief alternatief voor de standaard platen aan het plafond. Behalve vilt is er veel white-wash hout gebruikt en zelfs akoestisch mos. De ontworpen meubelen van hout en kunststof zijn duurzaam, veilig en ergonomisch.

Regenboogkleuren

“Mobiliteit was belangrijk bij Nova”, vervolgt Littel. “Veel wandbanken lijken te zijn ingebouwd, maar de zittingen kun je makkelijk weghalen terwijl het interieur intact blijft. In de groepslokalen staan mobiele schermen, waarachter de cliënten zich van de groep kunnen afzonderen. Overal in het gebouw zijn de hoeken van wanden en meubelen afgerond, zitnissen ingebouwd en houten lijsten aangebracht. Daarin kunnen de medewerkers posters schuiven, maar ook foto’s van de cliënten die die dag aanwezig zijn, opdat zij zichzelf herkennen. Zo wordt het interieur niet rommelig, blijft het comfortabel én functioneel. De pictogrammen die deze kinderen makkelijk begrijpen, zijn eveneens mobiel in het interieur opgenomen.”
Bijzonder zijn de gymzaal en het therapiebad. Beide ruimtes hebben daglicht en uitzicht op het groen. De in het plafond aangebrachte hefbalken zijn met zorg gekozen en ogen niet te ‘instellingsachtig’. De gymzaal heeft geen systeemplafond maar een opengewerkt akoestisch gipsplafond. Plus mooie houten wanden, die de akoestiek ten goede komen. De rvs bodem van het warmwater therapiebad beweegt omhoog en omlaag zodat de kinderen zich veilig in het water kunnen begeven. Littel ontwierp prachtige tegelwanden die met hun regenboogkleuren een zonsopgang symboliseren. Zelfs de maatvoering van de plint keert in het bad en de belendende kleedruimtes terug.

Blije omgeving

Ondanks de besparingen op het eerste ontwerp, lijken kosten noch moeite gespaard. Zo zijn de afgeronde werkbladen in de gemeenschappelijke keuken van volkern kunststof. Erboven hangen groengele, verlichte kastjes om bijvoorbeeld potten met lekkernijen in te zetten. Op veilige hoogte, zodat de kinderen zich er niet aan vergrijpen. In het entreemeubel is de techniek, zoals de PC en de brandbeveiliging, subtiel weggewerkt in een houten draagkolom én achter een golvend vilten scherm. Het versterkt opnieuw de vriendelijke en huiselijke sfeer van het interieur.
Littel: “Interessant aan het Nova-project was dat wij verantwoordelijk waren voor het totale interieurontwerp. Alles is tot in de puntjes georganiseerd zonder dat de gebruikers dit merken. Toch is het geen ‘instellingsinterieur’ geworden, ondanks het specifieke programma van eisen. De medewerkers en cliënten ervaren een luchtig en blije omgeving, net als familieleden en de vele vrijwilligers die er werken. Zij waarderen de vriendelijke en huiselijke uitstraling enorm.”

www.annekooslittel.nl
www.cita.nl

(Tekst: Peter van Kester – fotografie: Lakerveld-fotodesign)

LEGENDA
Opdrachtgever Gemima SVG Groep
Architect Cita Architekten bna
Interieurarchitect Annekoos Littel Interieurarchitecten bni
Bouwmanagement Bureau voor vastgoedmanagement Johan ­Hermans
Interieurbouw G.A Dankhof Interieurbouw
Materialen maatwerk Egger, Pfleiderer, DecoLegno, Hi-Macs, ­BuzziSpace, HEWI
Meubilair Schilte
Stoffering Kvadrat, Camira, Viva Fabrics, Panaz, The Collections
Vloeren Therdex, Forbo Flooring
Zwembadinstallatie GIZON
Zwembadvloer Variopool
Verlichting Fagerhult, BuzziSpace
Tegels sanitair Buklo
Tegels therapiebad Agrob Buchtal
Elektra Gertenbach Elektro
Constructeur H4D Raadgevend Ingenieurs
Aannemer Bezemerbouw

De website Pi-online biedt actualiteit voor professionals uit de architectuur- en interieurbranche. De rubriek Projecten biedt beschrijvingen van onlangs gerealiseerde gebouwontwerpen.