Interieurbouwer Issos voert al 30 jaar uit wat de (interieur)architect bedenkt en gaat daarbij geen enkele uitdaging uit de weg. Het technisch perfect uitwerken van een ontwerp is een speerpunt van het bedrijf, met oplossingen die vaak het gevraagde overstijgen: “Wij geven de extra klap.”
Tekst: Rutger van Oldenbeek
Issos werd in november 1992 als montagebedrijf opgericht door Herman Bosvelt. Het eenmansbedrijf was toen nog gevestigd in Utrecht, waar aanvankelijk vooral werd gewerkt voor winkelinterieurs en die van Total benzinestations, ook in Frankrijk. Twee jaar later werd het managementteam versterkt door Nico Rigter, en al snel kwam er een afdeling voor meubelproductie bij en werd de eerste computergestuurde cnc-machine aangekocht – waarmee Issos ook één van de eerste interieurbouwbedrijven in Nederland was die zo’n machine inzette voor de productie. In 1998 verhuisde Issos naar IJsselstein en in 2012 naar Aalsmeer, waar een bestaand interieurbouwbedrijf werd overgenomen. “Sindsdien heeft het bedrijf een grote vlucht genomen”, vertelt technisch directeur Niels Kinneging, die zo’n acht jaar geleden het stokje overnam van Herman Bosvelt en zijn eigen bedrijf in Issos integreerde. “Zowel het aantal projecten als het niveau ervan nam toe, en daarmee ook de omzet.” Inmiddels werken er zo’n 40 mensen bij Issos, plus een flexibele schil van 5 tot 10 zzp’ers. Voor sommige opdrachten worden ook andere kleinere interieurbouwers ingeschakeld. Ontwerpers heeft Issos niet in dienst, “want we willen geen concurrent van onze eigen klanten zijn.”
Complexe uitdagingen
Het werkgebied van Issos ligt voornamelijk in de vier grote steden, maar aldus Jesse Rigter, financieel manager en zoon van Nico Rigter: “We werken ook elders in het land, en in opdracht van de overheid zelfs in bijvoorbeeld Libanon en andere landen.” De overheid is een grote klant van Issos, maar er worden ook veel projecten voor bedrijven uitgevoerd, en incidenteel voor particulieren. Kinneging: “Maar dat is exceptioneel en dan het moet wel iets bijzonders zijn.” Het laatste geldt voor alle projecten die Issos uitvoert. “Het leukste vinden we complexe technische uitdagingen. Dat zorgt ook wel eens voor hoofdpijn, maar we zeggen niet snel dat iets niet gaat lukken.”
Aan een ontwerp dat door de architect wordt aangeleverd, moet vaak nog het nodige worden gesleuteld. Rigter: “Wanneer de architect met een DO komt, gaan we aan de slag met de engineering en de technische uitwerking ervan, waarvoor we soms ook een ontwerper inhuren die het verder ontwikkelt.” Een mooi voorbeeld van een complex ontwerp dat door Issos glansrijk werd uitgevoerd vormen de twee vurenhouten ‘canopies’ in het atrium van het gebouw C30 van Shell in Den Haag. Deze door Ingenieursbureau ABT digitaal parametrisch ontworpen 8 m hoge boomsculpturen bestaan uit talloze houten balken in evenveel hoeken, waarbij geen enkel onderdeel recht is. Het ontwerp werd door Issos in 3D getekend, de uitvoering ervan was zowel qua productie als installatie een enorme uitdaging. Bovendien is er paar honderd meter aan in kleur aanpasbare ledverlichting ingefreesd, waarvoor Issos de aansturing ontwikkelde. Kinneging: “Het is een geweldig project geworden en vormt werkelijk de ‘kroon’ op de renovatie van dit monumentale gebouw.”
Lichtere versie
Andere bedrijven en instellingen waarvoor Issos heeft gewerkt zijn onder meer ABN Amro, Vrije Universiteit Amsterdam en Royal Flora Bloemenveiling, en alle grote aannemers – waaronder BAM, Spie en Heijmans. Voor de laatste heeft Issos in de loop der jaren tal van kantoren ingericht en de geldautomaten geplaatst en onderhouden. Inmiddels zijn dat de automaten van Geldmaat geworden, en Issos is nauw betrokken bij de inrichting van diverse Geldmaat-locaties in het hele land. Daarnaast worden projecten uitgevoerd voor een brede reeks overheidsinstellingen, veelal in opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf en Rijkswaterstaat.
Een van de grootste opdrachtgevers is Schiphol, waarvoor Issos onder meer verschillende pieren opnieuw inrichtte, inclusief de beveiligde ‘airside’ ruimtes achter de paspoortcontrole – een expertise van Issos. De opdracht voor de D, E, F en G pieren, ontworpen door Benthem Crouwel, werd Issos gegund na het winnen van een aanbesteding en is uitgevoerd in samenwerking met interieurarchitect DUS Architects. Kinneging: “We hebben deze opdracht echter totaal anders uitgevoerd dan in opgave was gesteld. Zo waren in het ontwerp zitbanken en statafels van massief terrazzo getekend, die echter veel te zwaar zouden worden. We hebben daarom een frame en een lichtere versie van het terrazzo ontwikkeld, die wordt aangebracht op een honingraatstructuur van glasvezel en aluminium en in Italië is gemaakt.” In de bladen zijn figuren computergefreesd, net als in de vloeren, waarvoor bij Issos een speciale productielijn werd ingericht. De frames werden uitgevoerd door mensen op een sociale werkplaats – ook wat betreft Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) heeft Issos de zaken op orde. Rigter: “De frames kunnen bovendien weer uit elkaar worden gehaald en opnieuw ingevuld, en zijn dus ook zeer duurzaam.”
Out of the box
De pieren werden compleet door Issos ingericht – inclusief alle balies van de marechaussee (ook een specialiteit van het bedrijf) en de andere vaste meubelen. Voor de door cepezed ontworpen 55.000 vierkante meter A-pier won het bedrijf in 2019 de aanbesteding met een innovatieve mock-up – met incheckbalies waarvoor Issos een speciale stevige deur ontwikkelde. “Niet met een armoedig scharniertje”, zegt Kinneging, “wij stelden als enige een deur op een vloerspil voor. Die zijn zo stevig dat je er probleemloos op kunt zitten.” Dit ’out of the box’-denken in kenmerkend voor Issos. Voor de paspoortbalie ontwikkelde het bedrijf zelf een besturingskast, waarin van alles uitkomt en is weggewerkt – van de internetaansluitingen en transformatoren tot de ventilatie en DALI-gestuurde verlichting. Rigter: “Bij een storing kan binnen een half uur een reserve besturingskast worden aangebracht, waarna het kapotte exemplaar bij ons wordt gerepareerd. De technische uitwerking van een ontwerp is een belangrijk deel van het plaatje, en daarin zit ook de meerwaarde van Issos.”
De paspoortbalies hebben een stalen frame en een corpus van glas en HiMacs, de boarding desks een stalen basis met sparingen voor ledverlichting ten behoeve van de belettering en eveneens een corpus van HiMacs. De belettering en het HiMacs zijn op gelijke hoogte uitgevoerd, wat het schoonhouden vergemakkelijkt. Issos vervaardigt en plaatst niet alleen alle vaste meubelen voor de pier, maar plaatst ook de row seating, waarvoor het bedrijf samen werkt met Kusch+Co. De banken zijn bekleed met een speciaal voor Schiphol ontwikkeld duurzaam ‘e-leather’, waarvoor Issos een stoffeerder inhuurde. “Het is zoals bekend een project waarin hevige vertraging is opgetreden als gevolg van problemen met de voormalige hoofdaannemer”, zegt Rigter.” Wij hebben gelukkig een goede relatie met Schiphol en daarom goede afspraken kunnen maken.” Issos heeft het grootste deel van het maatwerk voor de A-pier al gereed: in een opslaglocatie in Aalsmeer staat het klaar om geplaatst te worden.
Grachtenpand
Issos verkrijgt niet alleen veel opdrachten naar aanleiding van gewonnen aanbestedingen, veel projecten worden ook onderhands en via mond-tot-mondreclame – én dankzij goede referenties binnengehaald. Daarnaast is het bedrijf ‘preferred suplier’ van het Rijksmuseum en sinds kort ook van de Vrije Universiteit, waar onder meer reeds de nieuwe Aula en het Auditorium door Issos werd verbouwd en ingericht, en in het verlengde daarvan de bibliotheek en een aantal onderwijsruimtes. Ook wordt veel samengewerkt met projectinrichters, en verzorgt Issos bij de totale inrichting van een project het maatwerk. Ook de goede relatie met architectenbureaus leidt tot nieuwe opdrachten. Zo richtte Issos niet alleen het nieuwe kantoor van Hollandse Nieuwe in, maar ook het door dat bureau ontworpen kantoor van Adidas in Amsterdam. Zo’n 90 procent van de opdrachtgevers is afkomstig uit de zakelijke markt, maar voor cepezed voerde Issos recentelijk ook het ontwerp van een monumentaal grachtenpand in Amsterdam uit. Rigter: “We halen onze neus niet op voor kleinere opdrachten. We zijn groot genoeg om een pand van zes verdiepingen in te richten, maar ook snel en flexibel genoeg om kleine projecten te doen.”
Aston Martin
In de productiehal van Issos staan de modernste machines, waarin de afgelopen jaren veel is geïnvesteerd. “En volgend jaar komt daar een nieuwe computergestuurde freesmachine bij”, zegt Kinneging. De voorraad is ‘lean’ en er staat zo weinig mogelijk opgeslagen, in principe verlaat een gereed product binnen 2-3 dagen de productiehal. Alle meubelen worden wel van tevoren getest, om er zeker van te zijn dat alles klopt en past. De meubelmakers maken een product van begin tot eind, en niet slechts een bepaald onderdeel. Kinneging: “We noemen dat de ‘Aston Martin-gedachte’, naar de Britse autofabrikant die bij elke auto vermeldt welke werknemer daarvoor verantwoordelijk was.” Mensen werken dan ook graag bij Issos, “en onze werknemers hebben dezelfde instelling als wij”, zegt Kinneging., “Vakmensen die het leuk vinden om onmogelijke dingen mogelijk te maken.” Issos is ook een leerbedrijf, en stagiaires blijven regelmatig ‘plakken’ na hun studie. Kinneging: “Meubelmakers zijn ook gemotiveerder dan bijvoorbeeld timmermannen, ze hebben al vroeg voor het vak gekozen. Ik voorzie wel dat het in de toekomst moeilijker zal worden om goed gemotiveerde medewerkers te vinden, maar vooralsnog hebben we gelukkig geen moeite om geschikt personeel te vinden.”
Hoogwaardige kantoren
Issos ziet de toekomst vol vertrouwen tegemoet, en op dit moment zitten er tal van opdrachten in het vat. Zo is net begonnen met de herinrichting van de begane grond van het Amsterdamse kantoor van de Kamer van Koophandel (waarmee het bedrijf ook een lange relatie heeft) en lopen er aanbestedingen voor diverse gemeente- en provinciehuizen door het land. Rigter verwacht ook mooie nieuwe opdrachten in de kantoorwereld: “Sinds Corona zijn daar grote verschuivingen. Mensen werken meer thuis en het aantal vierkante meters wordt teruggebracht, maar kantoren worden wel hoogwaardiger ingericht.” Voorbeeld daarvan is het kantoor van IK Investments in MVDRV’s The Valley aan de Amsterdamse Zuidas, waarvoor Issos het door Fokkema & Partners Architecten ontworpen interieur realiseerde.
Zo is Issos in de loop der jaren uitgegroeid van een klein clubje tot een bedrijf met klanten in de top 10. “We zijn ook zekerder van onszelf geworden” zegt Rigter, en, voegt Kinneging daaraan toe: “Het is nog steeds ‘doe maar gewoon’, maar we maken waanzinnige projecten. Veel concurrenten maken ook mooie projecten, maar wij geven de extra klap door die technisch perfect uit te werken. En als we een aanbesteding toch verliezen zijn we daar wel een dagje ziek van, maar wensen we de concurrentie veel succes toe.”