De Rederij, Alblasserdam: gemeentehuis met publieke plint

Op de grens van de haven, de industrie en de oude kern van Alblasserdam ontwierpen architecten Berghoef en Hondius in de jaren zestig een nieuw gemeentehuis. Een kloek gebouw met fraaie details die verwijzen naar het industriële en scheepvaartverleden van het dorp. Een uitermate flexibel gebouw ook, met dragende gevels en maar één draaglijn van achtkantige betonkolommen in het midden. Op elke verdieping bood een lange hal in de lengte van het gebouw aan de ene kant zicht op het dorp, aan de andere kant op de haven. Bijzonder is de geleding van de gevel: de bovenste verdieping is ten opzichte van de onderste twee bouwlagen voornaam hoog: hier was de raadzaal en zetelde de burgemeester. 
Het gebouw voldeed ruim vijftig jaar na de bouw niet meer aan de wensen van een flexibel, toegankelijk en duurzaam gemeentehuis. Het gebouw was opgetild ten opzichte van het Raadhuisplein en oogde vrij gesloten. In de loop van de tijd zorgden verrommeling en een later toegevoegd, massief entree-element aan de voorzijde voor een nog grotere barrière in de relatie met het plein. Ook aan de binnenzijde was de heldere structuur niet meer afleesbaar: er waren veel kamers gemaakt, daglicht werd geblokkeerd en de zichtas van dorp naar haven was dichtgeslibd. In de gemeentelijke visie op het centrum van Alblasserdam was er de wens om de verbinding te maken met het plein, het gebouw toegankelijk te maken en publieke functies in de plint te situeren. Alblasserdam wilde een echt ‘huis van de samenleving’, een plek voor ontmoeting en verbinding.

Overgang tussen gebouw en plein verzacht in gemeentehuis Alblasserdam

Met de renovatie en uitbreiding van het monument is het gebouw verduurzaamd (A+++) en zijn de toegankelijkheid, de flexibiliteit en het comfort van het gebouw vergroot. De renovatie en verduurzaming is gecombineerd met een aantal strategische, doelgerichte ingrepen die bijdragen aan de verbinding met de omgeving en de inwoners.
Op begane grondniveau zijn binnen en buiten verbonden door een transparante uitbouw, waarboven een luifel het verwelkomende gebaar versterkt. Door het bordes aan het gebouw uit te breiden en één te maken met het plein is de overgang tussen gebouw en plein verzacht. Naast de uitbouw is een aantal ramen tot op het bordes uitgezaagd waardoor het contact tussen binnen en buiten nog verder is versterkt.

Publieke plint: transparant en zichtbaar

Binnen is het gebouw weer open en licht gemaakt, de heldere structuur weer afleesbaar, de zichtassen hersteld. De begane grond is vrij gemaakt voor publieke functies: de bibliotheek en de politie hebben er hun plek, evenals leerwerkbedrijf Smile. Ambtenaren en burgers kunnen er terecht voor een kop koffie of een werkplek in het werkcafé, waar vandaan door een glazen pui zicht is in de raadzaal. Deze transparante vouwpui kan volledig worden geopend, zodat de raadzaal kan worden betrokken bij het werkcafé. De op maat ontworpen raadstafel is tevens bedacht voor trouwgelegenheden en is zelfs in losse 4-persoons tafels uit elkaar te halen om in een andere setting te plaatsen. Op de verdiepingen is ruimte gemaakt voor activiteit gerelateerd werken met op de eerste verdieping – naast een deel van de bibliotheek – een vergadercentrum dat zowel door de gemeente als door derden gebruikt kan worden. De mooie hoge hal op de tweede verdieping is weer in ere hersteld.

De Rederij is ontworpen in opdracht van gemeente Alblasserdam. Het ontwerpteam bestond naast DP6 architectuurstudio uit: Huisman & van Muijen, Pieters Bouwtechniek Delft, Peutz, HI-Plus Advies en Ingenieursbureau Drechtsteden. Constructif was verantwoordelijk voor de uitvoering. 

(Fotografie: StijnStijl)

De website Pi-online biedt actualiteit voor professionals uit de architectuur- en interieurbranche. De rubriek Projecten biedt beschrijvingen van onlangs gerealiseerde gebouwontwerpen.