De Zwarte Hond verbindt kindcentrum met dorpse omgeving

De Zwarte Hond heeft het grootschalige kindcentrum ’De Vaart’ in Ter Aar gerealiseerd. Het is ontworpen in opdracht van de gemeente Nieuwkoop en vorig jaar in gebruik genomen. De grootste uitdaging van het ontwerp was een harmonieuze samenhang te creëren met de kleinschalige omgeving. Het multifunctionele centrum brengt alle maatschappelijke functies van Ter Aar onder één dak: een basisschool, een kinderopvang, een Centrum voor Jeugd en Gezin, een bibliotheek en een grote sporthal. Hiermee zijn functies verbonden die voorheen waren verspreid. De missie was om de grote schaal van het Kindcentrum te verenigen met de dorpse omgeving. De harmonie met de omgeving is dan ook het leidmotief van het ontwerp.

In het ontwerp van De Zwarte Hond, dat onlangs een nieuw kantoor betrok in Rotterdam, is rekening gehouden met de schaalsprong tussen het groot gevraagde bouwvolume en de kleinschaligheid van het dorp. Om eenheid te scheppen tussen de verschillende schaalniveaus, is de sportzaal deels verzonken in de grond. Daarnaast liggen de kleedkamers geheel onder de grond, aangrenzend aan de sporthal. Met deze ingrepen is het zichtbare bouwvolume gereduceerd en de openheid van de plint behouden.

Zichtbare tweedeling

Het dak is opgedeeld in meerdere zadeldaken die het ritme volgen van de omliggende woningen. Hierdoor wordt het gebouw op een speelse manier opgedeeld in meerdere bouwvolumes. Een duidelijk zichtbare tweedeling in de gevel en de materiaalkeuze voor de gevelbekleding zorgen voor verdere eendracht met de omgeving. Door de houten afwerking wordt optisch het massieve karakter van het bouwwerk teruggebracht. Daarnaast maakt het metselwerk in de plint het gebouw robuust tegen beschadigingen. Het kindcentrum heeft daardoor, ondanks zijn volume, een vriendelijke uitstraling en voegt zich in de kleinschalige, dorpse omgeving. Het centrum is de schakel tussen de open sportvelden en een woonwijk in het groen. De buitenruimte rondom het gebouw is ontworpen door Felixx Landscape Architects and Planners. Gezamenlijk is de visie ontstaan om het Argonnepark, de sportvelden en het terrein rondom de school te verbinden tot een integraal groen landschap ten zuiden van het dorp.

Het gebouw als ontmoetingsplaats

Intern is de ruimte op huiselijke wijze ingedeeld, waarbij plaats is voor verschillende schalen. Zo zijn er plekjes voor één of twee leerlingen, ruimtes voor groepen en een centrum voor iedereen. Morfologisch komt het gebouw zo overeen met Ter Aar. Een sportkantine dient als dorpsplein waaromheen de bibliotheek, de sportzaal en de kindvoorzieningen zijn gelegen. Op dit dorpsplein ontmoeten de bezoekers van het plein elkaar, zowel direct als indirect. Als je naar boven kijkt zie je lezende kinderen in hun klaslokaal en als je naar beneden kijkt heb je zicht op de sporthal. Hiermee is het gebouw een dynamisch geheel waarin verschillende functies worden samengebracht.

Flexibele indeling door ontwerp De Zwarte Hond

Met het oog op een lange levensloop is het gebouw zo flexibel mogelijk ingedeeld. Het was de ambitie van de opdrachtgever om een ontmoetingsplaats voor jong en oud te creëren. De ontmoeting vindt plaats in het hart van het gebouw. Het hart is de kern van het gebouw, waarin alle functies samenkomen en bezoekers het gebouw betreden. Vanuit dit hart waaieren de verschillende gebruiksfuncties uit over de twee vleugels van de L-vormige plattegrond (6700 m²). Door de functionele diversiteit is er op elk moment van de dag activiteit in het gebouw, zelfs in periodes zonder actief onderwijs. In het ontwerp van de gebruiksruimtes is, door de toepassing van open leerruimtes in plaats van traditionele klaslokalen, rekening gehouden met eventuele toekomstige aanpassingen in het onderwijs.

Zo klein mogelijke koolstofvoetafdruk

Het gebouw produceert een zo klein mogelijke koolstofvoetafdruk. Het functioneert energieneutraal, doordat het grootste deel van het dakoppervlak met zonnepanelen is bedekt. De installatie die warmtewisseling met de bodem mogelijk maakt, zorgt ervoor dat het gebouw geen gebruik van gas hoeft te maken. Tot slot compenseert het gebruik van hout in de gevel de vrijgekomen koolstof bij aanbouw.

(Fotografie: De Zwarte Hond)