Het museum café van het Haarlemse Teylers Museum onderging een respectvolle metamorfose. Charles & More en VEVS Interior Design creëerden een nieuw, warm interieur waarin heden en rijke historie harmonieus samengaan.
TEKST Eva Vroom
BEELD Mike Bink
Teylers Museum is het oudste museum in Nederland. Het heeft zijn oorsprong in het 18e -eeuwse Pieter Teylershuis, nu een Rijksmonument. Door de eeuwen heen is het museum meermaals aangepast, om de groeiende collectie te herbergen. Het museum café bevindt zich in een uitbreiding uit 1996, ontworpen door Hubert-Jan Henket. Dit nieuwe deel sluit naadloos aan op het bestaande gebouw, maar met een eigen identiteit en een grote mate van transparantie om zoveel mogelijk daglicht toe te laten. Het café is dan ook een mooie lichte ruimte met prachtig uitzicht op de naastgelegen museumtuin.
Om het interieur van het museum café meer aan te laten sluiten bij de uitstraling van de historische schilderijenzalen, vroeg het museum projectinrichter Charles & More om een voorstel. Remco Beekers, eigenaar van Charles & More: “Wij waren al bekend bij Teylers Museum. Toen ze ons vroegen om onze visie voor de inrichting van het museum café, wilden ze daar graag een 3D visualisatie bij. Wij schakelen daarvoor altijd een architect uit ons netwerk in en zo kwamen we bij VEVS Interior Design, het bureau van Rob van Sprang. Die maakte er veel meer van dan alleen een 3D, hij kwam met een complete studie waarover de opdrachtgever zo enthousiast was, dat we de turn-key opdracht binnenhaalden.”
Balans
Het museum had een duidelijk programma van eisen opgesteld, vertelt interieurarchitect Rob van Sprang: “Om te beginnen moest de overgang tussen het café en de schilderijenzalen minder hard worden; het café mocht een moderne uitstraling hebben, maar wel passend bij een klassiek museum.” Daarnaast moest het een gezelliger en prettiger verblijfsruimte worden, met een betere akoestiek en minimaal 52 zitplaatsen met tafel, maar liefst meer. Van Sprang liet zich voor het interieur van het museum café inspireren door de geschiedenis, de rijke materialisering en de warme kleuren in het museum, maar behield de moderne uitstraling. “Voor ons was de grootste opgave om de juiste balans te vinden, om recht te doen aan de architectuur van BiermanHenket en er tegelijkertijd een behaaglijke plek van te maken. Ik houd niet van ‘inschuifdecors’, interieurs die in een ruimte worden geplakt zonder enige relatie met de architectuur. Daarom hebben we de twee kernen die gevormd worden door de keuken en het prentenkabinet door middel van kleur duidelijk afleesbaar gemaakt als volumes in de ruimte.”
Lambrisering
Uitgangspunt bij het ontwerp vormden de vitrines en grote banken die in de museumzalen als bakens de ruimte indelen. In het museum café is eveneens een zonering gecreëerd met het terrazzo vloerveld en de maatwerk alkoofbanken, die een dubbelfunctie hebben: aan de gangzijde vormen ze een bar. Bezoekers van het café worden uitgenodigd tot verschillende manieren van zitten. Daarbij bieden de banken niet alleen een prettige zitplaats met uitzicht op de tuin, maar begrenzen tevens de zones voor kort verblijf en langer verblijf. Van Sprang: “Het ontwerp is best strak, want ik ben van de heldere lijn. Om meer warmte en geborgenheid toe te voegen, hebben we hout toegepast. Je ziet in het museum veel rijk gedecoreerde lambrisering en wanden, ik heb me hierdoor laten inspireren bij het ontwerpen van de lambrisering voor het museum café.” Deze lambrisering met driehoekig punt reliëf zorgt voor structuur, textuur en ambachtelijkheid, en draagt daarnaast bij aan de akoestiek.
Blauwtonen
De houten vloer en de tegelvloer werden behouden, met enige aanpassingen. Van Sprang: “De essen vloer die er lag, was heel licht. Om meer kleur te brengen hebben we een warmrood terrazzo vloerveld toegepast onder de alkoofbank, die tevens bar is. Dit verankert dit vaste element extra in de ruimte. We hebben lang gezocht naar het juiste kleurpalet. Op de wanden en het plafond is voor blauwtonen gekozen, deze maken de hoge ruimte wat meer omarmend.” Tegen deze donkerder achtergrond vormen de witte hanglampen samen een soort wolk van ronde vormen. Voor verdere verzachting zorgen de gordijnen aan de glasgevel. “Die hebben we in drie lagen opgehangen, als ‘coulissen’.” Ze dragen bij aan een goede akoestiek, net als het akoestische materiaal dat is verwerkt achter de grote visuals. Deze tonen nu prachtige afbeeldingen uit de collectie van Aert Schouman, maar kunnen desgewenst aangepast worden.
Aandacht
Om groeps- of borrelopstellingen mogelijk te maken, is een groot deel van het meubilair flexibel: de tafels kunnen verwijderd worden, en de stoelen zijn stapelbaar. Van Sprang: “Daarbij zorgen de vaste alkoofbanken voor structuur, ook als de ruimte leeg is. De banken zijn bekleed met een vrij grove, terra kleurige tweedstof. De krukken aan de bar moesten vanuit veiligheidsoverwegingen vast staan, daarvoor is een special ontwikkeld die inhaakt aan de wand.” Een bijzondere uitdaging vormde de eis om een loopruimte van 95 centimeter breed te behouden voor Robin de Robot, die deel uitmaakt van het horecapersoneel. “Ook de bar en achterbar zijn volledig vervangen, en er is een nieuw baristameubel in verwerkt. We hebben heel veel aandacht besteed aan de details en aan het functioneren.”
Het museum wilde, dat voor het nieuwe interieur duurzame materialen gebruikt werden. Van Sprang: “Voor het interieur hebben we ‘echte’ materialen gekozen, waar leven in zit, zoals hout en Silestone voor de tafelbladen. We wilden iets maken dat tijdloos is en lang meegaat, ook door gebruik te maken van de architectuur. Het is niet meer van deze tijd om alles er steeds uit te gooien.” Het resultaat van deze zorgvuldige en respectvolle benadering is een modern en helder interieur, in de geest van het museum.
vevs-interiordesign.nl
charlesandmore.nl
Legenda
Opdrachtgever Teylers Museum
Ontwerp VEVS, Rob van Sprang
Turn-key projectinrichting Charles & More
Maatwerkinterieur KEK Den Bosch
Meubilair Fornasarig, DUM
Verlichting Muuto
Stoffering Kvadrat (Remix, Safire, Ginger, Time)
Materialen Eiken, Terrazzo Maxxi Rood/Crème, Mosaic KitKat Red Travertine, Silestone Arcilla Red / Grey, Marazzi ChinaBlue
Visuals en akoestische materialen InZee (beeld collectie Teylers Museum)
Bouwvoorbereidingen en schilderwerk Huisvesting en onderhoud Teylers Museum