Cedar staat in het Cumulus Park in Amsterdam Zuidoost, een door ING geïnitieerd innovatiedistrict waar de gemeente Amsterdam, de Hogeschool van Amsterdam, het ROC van Amsterdam en ING samenwerken in creatieve collaboraties tussen ondernemers, wetenschappers, studenten, bedrijven en onderzoekers. Benthem Crouwel Architects schoof het gebouw naar de rand van het perceel, zodat ervoor een grote groene zone is ontstaan, die door Karres en Brands landschapsarchitecten is vormgegeven als een stadstuin. Het gebouw, het interieur en het omringende park zijn ontworpen als een geïntegreerd geheel. Een ander gebouw in het Cumulus Park is het door Powerhouse Company op initiatief van ING ontworpen The Traveller, een ‘culinair paviljoen’ in een vormentaal die mooi past bij Cedar en dat het parkidee versterkt.
Connectiviteit
ING Cedar bestaat uit twee volumes van elk vijf lagen – Cedar A en B – die op de verdiepingen met elkaar zijn verbonden door een transparante brug. Op de begane grond worden de volumes van elkaar gescheiden door een fietspad dat onder de brug doorloopt. “Zowel qua stedenbouw als architectuur draait alles bij Cedar om connectiviteit,” zegt Pascal Cornips, architect en partner bij Benthem Crouwel Architects. “Cedar verbindt mensen, de buurt en de maatschappij op een creatieve en stimulerende manier. De transparante gevels zijn een prachtige verbeelding van ING’s filosofie en nieuwe manier van werken waar de focus ligt op samenwerken, inspiratie en openheid, en zorgen er bovendien voor dat de medewerkers altijd contact hebben met het groene park voor de deur.” De gladde, gebogen gevels met verdiepingshoge ramen geven Cedar een vriendelijke en toegankelijke uitstraling. De aan de gevel bevestigde luifels rond het hele gebouw maken van de twee volumes een visuele eenheid en dienen tevens als zonneschermen. Beide volumes hebben in het hart een helder, licht en overzichtelijk atrium dat daglicht tot diep in het gebouw laat stromen. Het relatief lage gebouw is breed opgezet met grote vloeroverspanningen – dit garandeert veel bruikbaar vloeroppervlak per verdieping – maar door de logische indeling is de routing toch altijd efficiënt en snel. De open verdiepingen bieden de werknemers bovendien optimale flexibiliteit en maken het mogelijk om delen van het gebouw in de toekomst anders te gebruiken of apart te verhuren.
Do your thing
Benthem Crouwel Architects en HofmanDujardin werden afzonderlijk gepitched en werkten al in een vroeg stadium samen, waardoor HofmanDujardin nog een aantal zaken in het gebouwontwerp kon aan laten passen. De hoofdingang werd een niveau hoger gemaakt en het auditorium op de begane grond werd naar de periferie verplaatst, zodat daar een atrium vrijkwam. De meeste impact op het gebruik hebben de platforms en trappen die HofmanDujardin in het vrijgekomen atrium introduceerde. “De bank van de toekomst is een techbedrijf, een digitaal platform”, vertelt Michiel Hofman, “en dit hebben we vertaald naar platforms die rondom zijn afgewerkt met eikenhout. De platforms symboliseren de identiteit van een bank van de 21ste eeuw, en zorgen voor visuele en fysieke verbindingen tussen de verdiepingen.” De expressieve platforms worden met elkaar verbonden door middel van eveneens met eikenhout afgewerkte trappen. Samen lijken ze als één reusachtig object in het atrium te zijn geplaatst, dat vanuit elke hoek weer voor een ander ‘wow’-effect zorgt. Hofman: “Als je over de platforms en trappen naar boven loopt, verandert het perspectief voortdurend en zie je steeds weer iets anders.”
Dat Cedar geen traditioneel bankgebouw is, zie je al op de begane grond – een bruisende open omgeving waar iedereen zich welkom voelt en je verschillende kanten uit kunt. Hofman: “Bij ING gaat het over ‘Do your thing’, ook de nieuwe slogan van de bank. Dat gaat onder meer over vrijheid en keuze bieden, en ook dat hebben we in het interieur vertaald. Er zijn op de begane grond tal van mogelijkheden waaruit je kunt kiezen.” Bij binnenkomst heb je direct zicht op de gastvrije informatiebalie, de koffiebar, het restaurant, het auditorium, de foyer, open werkplekken en de centrale uitnodigende trap in het atrium. De akoestiek is opmerkelijk aangenaam voor zo’n grote ruimte. Hofman: “De plafonds zijn hier afgewerkt met akoestisch spuitwerk en alle techniek bleef in het zicht. We hebben daarnaast veel gewerkt met spots in plaats van algemene verlichting, zodat je een mooi en levendig lichtbeeld krijgt.”
Ontwerpfilosofie
Het interieurontwerp van Cedar is gebaseerd op Shaping Intuition©, de ontwerpfilosofie van HofmanDujardin die voor alle ontwerpen van het bureau de basis vormt. De filosofie is gericht op het welzijn van de mens in zijn omgeving, die zó vormgegeven dient te worden dat een aantal intuïtieve waarden met elkaar in balans zijn – zoals ‘spaciousness’ (licht, lucht en ruimte), ‘groundedness’ (comfort en geborgenheid), ‘expression’ (kleur en expressie) en ‘connection’ (fysieke en visuele verbinding). “Dat werkt hier heel mooi”, stelt Hofman, “het interieur is heel ruimtelijk en expressief, maar er is ook warmte en geborgenheid. En elke plek staat in een logische verbinding met de plek ernaast.” De onderzijde van de trap en het platform tussen de begane grond en eerste verdieping is gelijk ook het plafond van het café, en zorgt daar voor de geborgenheid. Hofman: “Zo zijn niet alleen de bovenkanten van de platforms ‘geprogrammeerd’, ook de onderkanten hebben steeds een functie.”
Op de begane grond ligt in het café en het restaurant een houten vloer die de contouren van het atrium volgt, daaromheen ligt een grijze betonvloer. Rond de bar van café Java ligt een geblokte tegelvloer. Op verschillende plaatsen staan grote metalen frames, steeds weer in een iets andere vorm. Zo zijn er frames met een wand of dak van traliewerk, met een podium, met vaste banken of met een beeldscherm, en met en zonder verlichting. De frames staan op wieltjes en zijn in principe verrijdbaar, maar in de praktijk staan ze op een vaste plek. Ze geven structuur aan de grote ruimte en bieden daarnaast geborgenheid. Op de werkvloeren staan kleinere varianten van de frames, onder meer met scrum-faciliteiten, op de platforms zijn ze ingericht als tijdelijke ‘kamers’ voor allerlei soorten bijeenkomsten.
Recharge-gebieden
Een lange trap naast café Java voert naar het eerste platform. Elke verdieping heeft een eigen platform, dat steeds op een andere manier is ingericht. Tussen de platforms en de werkvloeren zijn de ‘recharge-gebieden’ – ruimtes die zijn bedoeld voor ontspanning en ontmoeting. De recharge-gebieden zijn ingericht als een echte woonkamer en wat donkerder dan de ruimtes eromheen, wat ze een warme uitstraling geeft. Ook elk recharge-gebied heeft een ander interieur – met andere meubelen, andere vloeren en zelfs andere accessoires – alle gekozen door HofmanDujardin zelf. Hofman: “We hebben echt alles gedaan, tot en met de styling.”
Vanuit de recharge gebieden kom je op de weer lichtere werkvloeren, waar de (circa 2.800) ING- medewerkers vrij kunnen kiezen uit tal van soorten werkplekken. De flexibele en innovatieve manier van werken in Cedar wordt aangeduid als ‘Orange Workplace’ – een concept dat tot stand is gekomen in samenwerking met Colliers. Er is een uitgebalanceerde afwisseling van open en gesloten ruimtes, hoge en lage tafels, teamtafels en concentratiewerkplekken. In de gebieden tussen de teamtafels en scrum boards zijn kleurrijke clusters van grote en kleine vergaderruimtes. Voor wie in alle rust wil werken is er daarnaast op elke verdieping een ‘Silent Area’, met onder meer een grote leestafel en beschutte coupézitjes langs de wanden. Hoewel ING niet spreekt van een hoofdkantoor, werkt ook de Raad van Bestuur in Cedar – op de vierde verdieping. “Ook de boardleden zijn voor iedereen zichtbaar”, weet Hofman. “Het is mooi om te zien dat de openheid en verbondenheid geldt voor alle ING medewerkers.”
Oranje, de huiskleur van de bank, komt ook terug in het oranjekleurige meubilair in Cedar – soms hele zitgroepen, soms een enkele stoel. Hofman: “In het entreegebied is het oranje sterker aangezet, naarmate je verder in het gebouw komt, wordt het minder dominant.” De secundaire ING-kleuren, zoals blauw, paars, licht- en donkergroen – komen terug in de systeemwanden op de werkafdelingen. Een andere rol bij de kleurkeuzes vormden de werken uit de enorme kunstcollectie van de ING, die op vele plekken zijn te zien. HofmanDujardin keek al in een vroeg stadium samen met het artmanagement van de bank naar waar de kunst zou komen, zodat de kleuren van het interieur daarop afgestemd konden worden. De kunstwerken voegen een extra dimensie toe aan de beleving van de ruimtes, net als de vele bomen en planten die overal in Cedar staan.
Duurzaam
De brug tussen Cedar A en B vormt niet alleen de verbinding tussen beide volumes, hier zijn tevens verschillende soorten werkruimtes en de Silent Areas. Ook in het iets kleinere atrium van Cedar B zijn met eikenhout afgewerkt platforms en bruggen. Op de hogere verdiepingen zijn werkplekken van ING, de begane grond en eerste verdieping van Cedar B worden ook gebruikt door bedrijven waarmee de bank samenwerkt. Ook hier is op de begane grond een prachtig café.
Het ontwerp van Cedar is uiterst duurzaam: zo zorgen 2100 zonnepanelen op het dak en 3450 panelen elders voor genoeg stroom voor het hele gebouw, en wordt er door slimme wc’s en urinoirs zo’n 12 miljoen liter water per jaar bespaard. Cedar is bekroond met het duurzaamheidslabel Breeam-NL Outstanding.
Met het nieuwe gebouw krijgt ING ook een nieuw gezicht, en een gezonde en inspirerende werkplek voor de medewerkers die er ongetwijfeld met veel plezier heengaan. Ted Schappert, hoofd ING Global Brand management, beaamt dit: “Dit is het beste pand ever, iedereen loopt hier met een grote smile.” Hofman spreekt ten slotte van een geweldige samenwerking met Benthem Crouwel. “Die waren ook enorm blij met de aanpassingen. In de toekomst gaan we nog meer projecten samen doen.”
www.hofmandujardin.nl
www.benthemcrouwel.com
(Tekst: Rutger van Oldenbeek – fotografie: Matthijs van Roon ©HofmanDujardin, foto’s exterieur: Jannes Linders)
LEGENDA
Opdrachtgever interieur ING
Ontwerp interieur en atriumplatforms HofmanDujardin
Opdrachtgever architectuur EDGE Technologies/G & S Vastgoed
Ontwerp architectuur Benthem Crouwel Architects
Landschapsontwerp Karres en Brands
Projectmanagement interieur Dev_ real estate en Res & Smit
Bewegwijzering Mijksenaar
Werkplekconcept Colliers
Interieurbouw Gielissen Interiors
Losse meubelen Drentea, Ahrend, Andreu World, Dum, Arco, Muuto, Vitra, Hay, Fredericcia, Diesel, Mattiazzi, Alki, &tradition, Viccarbe, Artifort, Knoll, Artek, Gubi, Materia, Moooi, Thonet, Quinze & Milan, Arper, Noor11
Verlichting Philips (kantoorplafonds), Erco (aanvullend), Flos, Vitra, Rubn, Artemide, Sectum
Vloeren 2Tec2, Interface Carpets, Winckelmans, Kasthal, Kinnasand, Ege
Cementgebonden gietvloer begane grond Marlin Contract
Gietvloer parkeergarage Bolidt
Sanitair o.a. Grohe, Sphinx, Geberit
Deuren en systeemwanden Verwol
Plafondsystemen HC KP (klimaatplafonds), Inteco, Asona, Verwol
Adviseur akoestiek DMGR
Adviseur installaties Halmos
Aannemer G&S Bouw
Bruto vloeroppervlakte circa 39.000 m² (gebouw) / 10.740 m²
(parkeren)
