Kindcentrum De Samenstroom: toonbeeld van inclusiviteit

In Hellevoetsluis draagt De Zwarte Hond met innovatief kindcentrum 'De Samenstroom' bij aan de metamorfose van een voormalig industriegebied. Het gebouw is ontworpen in opdracht van de Gemeente Hellevoetsluis en in augustus 2021 in gebruik genomen. Het kindcentrum huisvest drie basisscholen, waaronder een voor speciaal onderwijs, een kinderdagverblijf, een buitenschoolse opvang en een medische kinderopvang. Dit maakt De Samenstroom tot een toonbeeld van inclusiviteit. Voor het onderwijsdeel is een ontwerp gemaakt zonder klaslokalen. Het kindcentrum dient als boegbeeld, waaromheen een gloednieuwe woonwijk zal worden gerealiseerd.

De opdrachtgevers voor nieuw kindcentrum De Samenstroom wilden een multifunctioneel gebouw dat ruimte biedt aan een vernieuwend onderwijsconcept, waar inclusiviteit centraal staat. Kinderen, ongeacht de ontwikkelingsverschillen, ontwikkelen zich in contact met anderen. Dat betekent eerst werken aan de relatie en dan volgt de prestatie. In dat licht was behoefte aan een schoolontwerp zonder klaslokalen. Meerdere functies worden verenigd en lopen in elkaar over, wat past bij de visie en ontwerpuitgangspunten van De Zwarte Hond, het bureau dat zich onlangs heeft gevestigd in een nieuw kantoor.

De Samenstroom verbonden door centraal hart

Het Kindcentrum bestaat uit twee verdiepingen, samen 4.500 m², die verbonden worden door een centraal ‘hart’; een hoge ruimte die van boven wordt verlicht door sheddaken en die diverse ruimtes ontsluit. Er is toegang tot verschillende soorten leeromgevingen: intieme hoeken, waar leerlingen zich kunnen afzonderen en grote onderwijspleinen, waar in groepen van 75 leerlingen door drie leerkrachten kan worden lesgegeven. Het voordeel van de grote leerpleinen is dat er weinig gangruimte is. Doordat gangruimte nu onderwijsruimte is, is er relatief meer onderwijsruimte voor het kind. Ook in coronatijd erg handig omdat er makkelijker afstand kan worden gehouden.

Industrieel karakter

Het gebouw vertelt verschillende verhalen. Met de roestkleurige gevelbekleding van corten-staal verhaalt het gebouw over het industriële verleden van het gebied. De ronde vorm van de sheds refereren aan de grote getoogde daken van de naburige fabriekshallen. Deze kenmerkende sheds geven het gebouw identiteit aan de buitenkant en geven een overvloed aan licht in het gebouw. Hiermee verbindt De Zwarte Hond de oude en de nieuwe wereld, waarin een gezonde leeromgeving met veel daglicht is ontstaan voor het kind.
Het gebouw is met het oog op eventuele toekomstige ontwikkelingen in het onderwijs flexibel van opzet. In het openvloerplan is rekening gehouden met mogelijke aanpassingen. Zo kan met simpele ingrepen de clustergrootte worden veranderd en zelfs worden teruggebracht tot de klassieke lokaalstructuur van het hedendaagse onderwijs. De leerpleinen zijn gemaakt zonder kolommen en de vloeren hebben overspanningen van 12 meter. Tijdens een pandemie is flexibiliteit in schoolgebouwen essentieel. Het ontwerp voor het kindcentrum speelt hier naadloos op in. Ook is het implementeren van nieuwe lesmethodieken hierdoor mogelijk.

Duurzaam en gezond

Het ontwerp laat een zo klein mogelijke voetafdruk achter en functioneert vrijwel energieneutraal. In een unieke samenwerking met bouwbedrijf Cordeel is gebruik gemaakt van elektrische bouwmachines om het nabijgelegen beschermde Natura-2000 gebied niet te belasten. Er zijn groene daken en een groen ecologisch speelplein gerealiseerd. Binnen is het huiselijk gemaakt door het gebruik van warme en duurzame materialen, zoals bamboe en berkenhout. Het ontwerp voldoet overal aan minimaal frisse scholen klasse B waarbij extra aandacht is uitgegaan naar goede akoestiek (met klasse A). In de grote leerpleinen is de nagalmtijd 0,6 seconden. In het 3D-model is door middel van BIM samen met Arup de nagalmtijd gesimuleerd. Ook daglicht is maximaal en alle ramen kunnen worden geopend.
Het ontwerp geeft uitdrukking aan het belang van een gezonde leeromgeving. De plint van het gebouw, waar de jongste kinderen les krijgen, is volledig transparant en open en voorzien van een rondom doorlopende leerveranda. Deze veranda creëert extra lesruimte in de buitenlucht en biedt de kinderen spannende speelplekken.