Nieuw onderkomen voor Fuggerei-paviljoen

In het NEXT500-paviljoen werden in vijf weken tijd meer dan 100 workshops, concerten, lezingen, rondleidingen en paneldiscussies georganiseerd. Een manier om het 500-jarige bestaan van de Fuggerei te vieren en tegelijk de relevantie van dit sociale woningbouwproject – het oudste ter wereld – nog eens te benadrukken. De door de Duitse koopman Jakob Fugger gestichte woonvorm blijkt ook vandaag de dag nog steeds een duurzaam en menselijk antwoord op problemen als woningnood, klimaatcrisis, sociale ongelijkheid en isolement.

Fuggerei van de toekomst

De tentoonstelling ‘Fuggerei van de toekomst’ speelt hierbij een belangrijke rol. In deze tentoonstelling wordt het resultaat getoond van het onderzoek dat MVRDV samen met de Fuggerei deed over de mogelijkheid van eigentijdse sociale woningbouw in verschillende contexten. Uit de huidige Fuggerei zijn acht bouwstenen gedestilleerd die als systeem kunnen worden gebruikt. MVRDV ontwikkelde drie case studies voor nieuwe Fuggerei-complexen in Augsburg, Litouwen en Sierra Leone.
Het NEXT500-paviljoen daagt bezoekers uit te reflecteren op woningbouw van de toekomst. Diverse prominente denkers, schrijvers en politici namen een kijkje, onder wie Ursula von der Leyen, voorzitter van de EU-Commissie, staatsminister Claudia Roth, minister-president Markus Söder van Beieren en staatssecretaris Cansel Kziltepe. De Fuggerei toonde zich onder de indruk van de vele positieve reacties: ‘Bezoekers zijn geraakt door de Fuggerei en de daaruit voortvloeiende ideeën voor de toekomst. Dit maakt dat de Fuggerei meer is dan een historische idylle van met wijnranken bedekte huizen.’
Het paviljoen verhuist in 2023 naar Museum Landgoed Fraeylemaborg. Dit 23 hectare tellende openluchtmuseum en kasteel bevindt zich in Slochteren. Het borggebouw ontstond meer dan zeven eeuwen geleden en kreeg aan het eind van de achttiende eeuw haar huidige uiterlijk. Het park heeft follies en sculpturen, is aangelegd in Engelse landschapsstijl en wordt jaarlijks door 100.000 mensen bezocht.

Culturele en maatschappelijke inhoud

Het NEXT500-paviljoen zal in De Fraeylemaborg ruimte blijven bieden aan spannende, culturele en maatschappelijke inhoud door middel van tentoonstellingen en evenementen. Dit concept, en het duurzame hergebruik van het paviljoen, heeft de Fuggerei ervan overtuigd het paviljoen naar Nederland te verhuizen. De eerste tentoonstelling in De Fraeylemaborg zal het verhaal vertellen over de Fuggerei met als doel het inspireren van zowel architecten als ontwikkelaars die zich bezighouden met reconstructieprojecten in het door aardgaswinning verzakte deel van Groningen. Na vijf jaar zal het paviljoen weer terugkeren naar thuisstad Augsburg, zodat het gebouw daar opnieuw mensen kan inspireren en samenbrengen.
“Het NEXT500-paviljoen bood ons niet alleen de mogelijkheid om een feestpaviljoen te ontwerpen, maar ook om samen met de Fuggerei de mogelijkheden voor de toekomst te onderzoeken. Het resultaat is een formule die internationaal gemeenschappen kan verenigen”, zegt Jacob van Rijs, mede-oprichter van MVRDV, dat ook Het Podium ontwierp voor Het Nieuwe Instituut. “Ik ben blij dat het paviljoen een nieuw thuis heeft gevonden in de provincie Groningen en ben ervan overtuigd dat ook in Nederland de boodschap van de Fuggerei zal aanslaan. Meer aandacht voor sociale woningbouw en de impact ervan op langere termijn is ontzettend belangrijk gezien de problemen waar we nu mee kampen.”
“Met het paviljoen hebben we laten zien hoe de Fuggerei mensen al vijf eeuwen lang in staat stelt een waardig leven te leiden. Daarnaast was dit een manier om een venster op de toekomst te openen, te bewijzen dat de Fuggerei een plek is waar ideeën kunnen worden uitgewisseld”, zegt Alexander Erbgraf Fugger-Babenhausen. “Openheid en dialoog zullen ons verder brengen. Het idee van de Fuggerei straalt uit over de landsgrenzen, het past dat de Fuggerei naar Nederland verhuist. Daarmee geven we uitvoering aan wat Jakob Fugger ons in steen boven de poorten van de Fuggerei heeft opgedragen: de Fuggerei moet een rolmodel zijn en mensen inspireren om zich in te zetten voor het algemeen belang.”

(Fotografie: Eckhart Matthäus & Saskia Wehler)