Richemont is het bedrijf achter zo’n vijftien toonaangevende ‘Maisons’ – topmerken van luxeproducten als Cartier, Van Cleef & Arpels, Piaget, Dunhill en Montblanc. Het Nederlandse kantoor van het bedrijf is sinds 2000 gevestigd in een drietal monumentale panden in de Gouden Bocht van de Amsterdamse Herengracht. Die waren al in de jaren twintig en vijftig van de vorige eeuw samengevoegd tot één kantoorgebouw (voor de Hollandsche Bank Unie), waarbij van een van de panden alleen de voorgevel bleef staan. Het complex is in de loop der jaren herhaaldelijk ingrijpend verbouwd. In 2002 werd het gerenoveerd naar ontwerp van OIII Architecten, dat onder meer een nieuw atrium in het hart van het gebouw maakte en buiten de statige trap voor het middelste pand terug plaatste.
Wake up call voor Richemont
M+R werd eind 2017 benaderd door de general manager van Cartier, aanvankelijk alleen voor een ontwerp voor de vierde verdieping van het gebouw – die na een lekkage moest worden gerenoveerd. Na een volgens Hans Maréchal aangename eerste kennismaking werd een ontwerpplan gemaakt, maar vervolgens werd het lange tijd stil. Wat niet betekende dat men bij Richemont stil zat. “Het plan was voor ons een soort ‘wake up call’”, vertelt Ingrid Boon, head of Facilities van Richemont. “We waren al bezig met een meerjarenonderhoudsplan en een conditiemeting van het gebouw, en daaruit bleek dat het in 2002 niet zo grondig was gerenoveerd als we dachten. Veel installaties bleken inmiddels ook verouderd: we zijn hier ooit met veertig mensen gestart, maar hebben nu zo’n 300 medewerkers en ook het klimaatsysteem moest daarom worden aangepast.” Daarbij wilde Richemont het gebouw tevens vergroenen en verduurzamen. Last but not least was het bedrijf al bezig met de implementatie van het nieuwe werkconcept Workplace 4.0. Boon drong er dan ook bij de directie op aan dat het hele gebouw zou worden aangepakt. M+R kreeg daarop de opdracht een nieuw ontwerp te maken voor alle zeven verdiepingen, en om een innovatieve werkomgeving te ontwikkelen.
Het ontwerp kwam tot stand in nauwe samenwerking met de opdrachtgever en ging volgens Maréchal veel verder dan alleen interieurarchitectuur: “We hebben ook samengewerkt met constructeur Strackee en adviseur bouwveiligheid Nieman en voor de klimaatinstallaties hebben we adviseur Huisman & van Muijen ingeschakeld, een bureau dat veel ervaring heeft met monumenten.” Een van de maatregelen was het installeren van klimaatplafonds, die de ruimtes koelen en verwarmen door middel van straling zodat er geen hinderlijke tocht is. Langs de buitengevel zijn nog wel radiatoren, omdat het aanpassen van de buitenschil door het monumentale karakter van het pand erg kostbaar zou worden. “We hadden ook een bepaald budget”, zegt Emy Liebregts van M+R, “waarvoor we van tevoren drie verschillende opties hadden ontwikkeld: S, M en L. Bij elke keuze hebben we steeds gekeken naar wat financieel haalbaar is.” Dankzij zij de ingrepen heeft het kantoor nu een Breaam In-Use Very Good-certificaat. Maréchal: “Dat wordt in de toekomst misschien nog Excellence, maar voor een monument is dit al een heel mooi resultaat.”
Gouden roosjes
Als uitgangspunt voor het ontwerp fungeerde een uitgebreid kleurhistorisch onderzoek, dat M+R liet uitvoeren door bureau Josefien & Co (Josephine Tegelaar) – iets waar Monumentenzorg trouwens erg blij mee was. Maréchal: “De panden hebben een lange geschiedenis en in de loop der eeuwen vele verschillende bewoners en functies gehad, en door middel van dit onderzoek wilden we hier meer inzicht in krijgen. Want elke laag laat iets van die geschiedenis zien.” Tegelaar verwijderde in zo’n zes weken op verschillende plekken de verf van wanden en plafonds, waarbij onder meer gouden roosjes onder het stucwerk werden blootgelegd. Uit het onderzoek bleek ook dat er in het verleden op verschillende plekken olijfgroen was gebruikt. “Maar we hebben besloten dat niet terug te brengen omdat het te aanwezig zou zijn. Bovendien zou het restaureren van alle plafondschilderingen en stucwerk onbetaalbaar zijn.” De resultaten van het onderzoek zijn te zien op een ‘expositie’ op verschillende plekken in het gebouw, met foto’s en uitleg van de kleuren en details die werden gevonden.
De plafonds werden vooral wit gemaakt. “De meeste waren overigens al wit”, zegt Liebregts. Daarnaast zijn vooral warme beige-tinten en natuurlijke materialen gebruikt, die zorgen voor een gedistingeerde, hoogwaardige en ingetogen uitstraling. Hierdoor ademt het interieur een aangename, rustige en voorname sfeer die aansluit bij het karakter en de visie van Richemont: kwaliteit, zorgvuldige detaillering en vakmanschap. Veel (vaste) meubelen zijn gemaakt van duurzaam hout, messing en marmer. Een messingtint komt ook terug op het servies voor Richemont en in de ingenieuze bewegwijzering en iconografie – alle eveneens ontworpen door M+R. Dit bureau was ook verantwoordelijk voor het ontwerp van het hoofdkantoor van PGB.
Eenheid in hoofdkantoor Richemont
In het kantoor zijn verschillende faciliteiten voor alle Maisons gevestigd, zoals de financiële ondersteuning en een Client Relations Center. Alle werkvloeren zijn in principe in één stijl ingericht, zodat er eenheid ontstaat in het grote complex. Boon: “We wilden de identiteit van het huis Richemont laten zien, en niet expliciet die van de verschillende merken.” Daarbij zitten de medewerkers van de verschillende bedrijven zowel in clusters als door elkaar, en wordt er per bedrijf flexibel gewerkt. Ook de inrichting is flexibel: “Wanneer verschillende afdelingen in de toekomst qua grootte veranderen, kan het interieur daar eenvoudig aan worden aangepast”, stelt Maréchal.
Ook in de werkomgeving zijn rustige kleuren en messing-accenten gebruikt – bijvoorbeeld voor de subtiel in de deuren van de lockers ingefreesde nummers. De armaturen boven de werkplekken zijn eveneens van messing; de verlichting is individueel instelbaar en geeft zowel direct als indirect licht. Er zijn in hoogte verstelbare zit/sta-bureaus, stilte- en overlegplekken en belcellen. Veel aandacht was er voor de akoestiek op de werkvloeren: zo hangen er Plectere-roomdividers en zijn de lockers afgewerkt met een akoestisch materiaal. Speciaal ontworpen kasten met beplanting zorgen voor een inspirerende en comfortabele werkomgeving, die huiselijkheid, sfeer en luxe uitstraalt.
Breakout space
De drie panden waren al horizontaal met elkaar verbonden, tussen twee ervan werden grotere openingen in mooie brede stalen kaders gemaakt. De panden hebben verschillende indelingen en er zijn veel hoogte- en niveauverschillen, zodat er bij alle eenheid ook veel diversiteit in werkplekken is. Een bijzondere plek werd aan de voorzijde van het middelste pand gecreëerd: in een donkere kamer met kleine ramen creëerde M+R daglicht door middel van dakramen, waarbij historische balken in het zicht kwamen. “Dat gaf de nodige discussie met Monumentenzorg”, zegt Maréchal, “maar het is nu een aantrekkelijke werkruimte.”
Op elke werkverdieping is een ‘breakout space’ – een huiskamer met verschillende zitjes en overlegplekken, en een volledig ingerichte pantry met bar – waar medewerkers elkaar kunnen ontmoeten en samenwerken. De bars hebben mooie geronde hoeken en een werkblad van Cosentino Silestone.
Op de bovenste verdieping is de ‘community breakout’ – een eet- en werkcafé waar iedereen kan genieten van het prachtige uitzicht over de binnenstad, ook op het royale balkon. Het verlaagde plafond van de ruimte werd verwijderd, zodat een cassettenplafond uit de jaren vijftig weer zichtbaar werd. Het plafond werd afgewerkt met een zwart akoestisch spuitmateriaal, ook hangen er plafondeilanden, die tevens de hoogte breken.
Op de bel-etage is het vergadercentrum van Richemont, met ruimtes in verschillende afmetingen. In vele daarvan is een linnen wandbekleding van Vescom toegepast, “een natuurlijk product, en daarom zijn er kleurverschillen”, zegt Maréchal. Op de vloeren liggen kleden van Kvadrat, eveneens van natuurlijke materialen, “allemaal prachtige en duurzame producten.” In de grootste vergaderruimte staat een lange custom-made tafel van Wilkhahn, aan de wanden hangen panelen met foto’s van de historische gevels van het complex. Binnenkort worden overal in het pand nog werken uit de uitgebreide kunstcollectie van Richemont opgehangen.
Insectenhotel
Het project werd in twee fases uitgevoerd, zodat zo veel mogelijk kon worden doorgewerkt. Ook de gevels werden gerestaureerd, net als het statige balkon boven de entree dat binnenkort weer wordt teruggeplaatst. “Dat is een kostbare aangelegenheid”, weet Maréchal, “net als het onderhoud van het gebouw. Maar Richemont, ook eigenaar van het gebouw, is zeer bevlogen en heeft het pand in zijn hart gesloten, en alles wordt goed bijgehouden.”
Zowel Boon, Liebregts als Maréchal kijken zeer tevreden terug naar de samenwerking tijdens de renovatie. “We gingen hier met plezier naar toe”, zegt Maréchal, “en we hadden een geweldig team van mensen die samen iets moois willen maken, heel belangrijk voor een goed resultaat.” En, voegt Boon daaraan toe: “Ik mis nu wel de ‘buzz’ van het project. We hebben op het laatste moment nog extra wensen aangegeven en ik had soms zelfs nog ‘s avonds laat telefonisch contact met Hans.” De buzz is nog niet helemaal voorbij: In het monumentale tuinhuis worden nog werkplekken gemaakt, en M+R heeft ook een nieuwe ‘wilde’ tuin ontworpen – met veel groen, vogelhuisjes en een insectenhotel.
www.mplusr.nl
(Tekst: Rutger van Oldenbeek – fotografie: Herman de Winter)
LEGENDA
Opdrachtgever Richemont Genève; Danièle Charbonnet, Benoit Pierrecy | RLG Europe; Ingrid Boon, Tim Wetsels
Architect restauratie en interieurontwerp M+R interior architecture; Emy Liebregts, Eva Neijens, Marcel Visser, Adonis Pingas, Anuschka Maréchal, Hans Maréchal
Bewegwijzering M+R interior architecture
Kleurhistorisch onderzoek Josefien & Co
Projectmanager uitvoering Buro van Linden
Interieurbouw Smeulders | RTR Interiors
Losse meubelen via Desque; o.a. Zeitraum, Muuto, Arco, Vitra
Afwerking vast maatwerk en losse inrichting Abet Laminati
Materiaal werkbladen Cosentino
Vergadermeubilair en bureaustoelen Wilkhahn
Meubelstoffen en karpetten Kvadrat
Vloerbedekking Tarkett
Wandbekleding Vescom (textiel wandbekleding Bandra en vinyl wandbekleding Sagara)
Gordijnen Vescom (Fogo), Kvadrat
Meubelstoffen Kvadrat (Canvas 2, Remix 3), De Ploeg
Kleden Kvadrat (Kanon, Wire Gentle)
Verlichting Sattler, Tom Dixon, Luceplan, Kartell, llll light, Giopato & Coombes, &Tradition, Occhio, Ross Gardam
Akoestisch panelen Plectere/Studio Petra Vonk
Systeemplafonds Ecophon
Klimaatplafonds HC Groep
Systeemwanden Qbiq
Lichtwering M+N Projecten
Projectmanager uitvoering Buro van Linden; Martijn van Linden
Bouwadvies constructies Strackee
Raadgevend ingenieurs bouwveiligheid Nieman
Adviesbureau Breeam in-use very good W4Y
Adviseur installaties Huisman & van Muijen
W-installaties Nexton
E-installaties Mega Elektra
Bouwkundig aannemer Constructif
Oppervlakte 6000 m²
- Bekijk ook
- http://www.mplusr.nl