Ronald McDonald Huiskamer: een omarmende plek

De Ronald McDonald Huiskamer bevindt zich in het Amalia Kinderziekenhuis van het Radboudumc en is bedoeld voor ouders, broertjes en zusjes van kinderen die zijn opgenomen in het ziekenhuis. De Huiskamer maakt deel uit van het Ronald McDonald Huis Nijmegen, dat vlakbij de campus van het Radboudumc ook huizen heeft waar de familie kan logeren. In de Huiskamer kunnen de ouders van zieke kinderen zich terugtrekken voor rust en privacy – even weg uit de ziekenhuissfeer, tussen alle behandelingen en onderzoeken door. Een ontmoetingsplek ook voor gelijkgestemden, of voor een goed gesprek met een van de vrijwilligers.

Theater der Natuur

De Ronald McDonald Huiskamer is door EGM architecten vormgegeven als een tweetal futuristisch ogende, reusachtige ‘kiezelstenen’ die langs de gevel van het gebouw lijken te zweven, en die je buiten al van ver kunt zien. De Huiskamer ‘hangt’ in een grote vide aan het eind van de centrale as van het ziekenhuis, die maar liefst vijf verdiepingen telt. EGM-architect Daniël van den Berg: “Toen het ziekenhuis volgens een nieuw masterplan uitgebreid werd, 15 à 20 jaar geleden, was de verwachting dat het ruimtebeslag voor zorg zou toenemen. Inmiddels weten we dat er juist sprake is van een reductie van zorg. De behoefte om de centrale as over alle lagen uit te breiden is er niet, dus we besloten de ‘lege’ vide te gebruiken voor de Huiskamer. Het mooie daarbij is dat je nu ook direct aan het begin van de centrale as op dit bijzondere object stuit. De kiezelvorm en uitstraling van het ontwerp sluiten perfect aan bij het thema ‘Theater der Natuur’ dat we al eerder in samenwerking met het Radboudumc hebben ontwikkeld voor het Amalia Kinderziekenhuis, waarbij natuurlijke vormen vertaald werden naar objecten in de ruimte.” EMG ontwierp eerder ook al het Experience Center voor het Radboudumc.
Kenmerkend voor de drie verdiepingen tellende Huiskamer zijn de ronde vormen en vloeiende overgangen, die binnen voor zowel openheid als geborgenheid, intimiteit en rust zorgen. De nieuwe Huiskamer vervangt drie verschillende, te kleine ruimtes in het ziekenhuis, waarmee een langgekoesterde wens van het Ronald McDonald Huis wordt vervuld. De Kiezel, aanvankelijk een werktitel, wordt nu definitief als naam voor de Huiskamer gebruikt.
De constructie van staal en hout, die door aannemer Jora Vision met spuitbeton werd afgewerkt, bestaat uit drie lagen die zijn verbonden door een wenteltrap. Naast de ontvangstruimte zijn er drie huiskamers, waaronder een afsluitbare familiekamer die in een kleine kiezel aan de grote is bevestigd. Ook is er een huiskamer met keuken en is er een kolfruimte.

Rustgevende sfeer in Ronald McDonald Huiskamer

Voor het uitwerken van het interieurconcept van EGM benaderde Erny Boots van het Ronald McDonald Huis Thoben & Minten, het bureau van Avelien Thoben en Nelleke Minten, dat al eerder voor het Huis logeerruimtes inrichtte. De nadrukkelijke wens van het Ronald McDonald Huis was een interieur met een eigen signatuur. “De belangrijkste opdracht voor ons was het creëren van een geheel andere sfeer dan in het ziekenhuis”, vertelt Avelien Thoben, “een gezellig, rustgevend interieur waarin je je thuis voelt en kunt ontspannen, en even los kunt komen van het klinische en de ‘witte jassen’. Daarnaast zijn we door het Radboudumc gevraagd om de overgang tussen de losse en de vaste inrichting te begeleiden, en ervoor te zorgen dat het concept overeind bleef. Door het futuristische ontwerp van EGM zou je al snel in de verleiding kunnen komen om iets heel extravagants of opvallends te ontwerpen. Maar we vonden het belangrijk om dat juist niet te doen, en te zoeken naar een warm en omarmend interieur dat toch aansluit bij de architectuur.”
Thoben maakte een analyse van het concept van EGM, om vast te stellen hoe het interieur het beste daarbinnen kon worden vormgegeven. “De Kiezel is een bijzonder ontwerp, en elke toevoeging moest ten dienste staan van de architectuur en de uitstraling ervan ondersteunen.” Behalve organische vormen waren steekwoorden daarbij onder meer Scandinavisch en knipoog naar de natuur. “We wilden ook een zo minimalistisch mogelijk interieur, maar op een knusse manier.” Ook duurzaamheid was belangrijk: “We werken altijd zo veel mogelijk met duurzame en hernieuwbare materialen die lang mee gaan”, aldus Thoben, “zoals wol, linoleum, eikenhout en bamboe.” Dit laatste materiaal is bijvoorbeeld gebruikt voor de keukenkasten, het aanrechtblad is gemaakt van een solid surface product.

Sponsoring

Hoewel er aanvankelijk een opstelling met vaste banken was gepland, stelde Thoben dat die waarschijnlijk niet comfortabel genoeg zouden zijn, en door de vele rondingen in de ruimtes bovendien ingewikkeld en duur om te maken. “Ik ben vervolgens op zoek gegaan naar een losse bank die het best past binnen het ontwerp van De Kiezel, en ben uiteindelijk terechtgekomen bij de Loop van Arper.” De banken volgen precies de schenkels tegen de wanden. “Het lijkt net of ze ervoor gemaakt zijn.”
Behalve de banken, geleverd via TwoWork, zijn ook de lampen van Foscarini Italiaans; verder wilde Thoben & Minten zo veel mogelijk Nederlandse producten toepassen. Zo staan er tafels van Studio Henk en fauteuils van Artifort, de stoffering is veelal van De Ploeg. Sommige interieurproducten werden geschonken of tegen een lagere prijs aangeboden. “Het Ronald McDonald Huis krijgt geen subsidie, maar wordt wel door veel bedrijven gesponsord”, aldus Thoben, “en verschillende merken hebben hier bij dit project aan meegewerkt.” Sommige producten, zoals het sanitair van Jee-O en de plantenpotten van Capi, werden geschonken, voor andere werd slechts een klein percentage betaald. “Het is prachtig dat er zo veel mensen welwillend waren, dat is heel hartverwarmend.” Niet alles dat werd aangeboden is overigens gebruikt: “We hebben geprobeerd het niet ‘over the top’ te doen”, zegt Thoben, “want dat zou niet binnen het concept passen. Bovendien geef je waarschijnlijk ook een verkeerd signaal richting de andere sponsoren wanneer je heel luxe en dure meubelen gebruikt. Dan kun je bijvoorbeeld beter een stoel kiezen die wat minder kost maar ook mooi in het ontwerp past.”

3D

Thoben & Minten maakte ook het verlichtingsplan voor de Huiskamer, en dacht mee over de techniek en installaties. “Die wilden we het liefst zo veel mogelijk uit het zicht wegwerken, maar dat lukt niet altijd. We hebben wel steeds gezocht naar subtiele oplossingen die het ontwerp geen geweld aandoen. Want bij veel bouwprojecten worden installaties op een standaardmanier aangepakt, maar niets aan dit project is standaard.”
Thoben & Minten werkt de ontwerpen altijd volledig uit in 3D, “en daarom kunnen we ook op elk moment zien of iets gaat werken”, zegt Thoben. “Je ziet in 3D veel beter dan op een plattegrond waar een raam zit, hoe de trap bovenkomt, hoe je van de ene laag naar de andere beweegt. Zo kwamen we erachter dat de wenteltrap niet goed uitkwam op de bovenste verdieping. We hebben de reeds geproduceerde trap 180 graden gedraaid, en de vide iets groter gemaakt om alles passend te maken. Zo zijn er altijd zaken die je kunt ondervangen door ze in 3D uit te werken en de details te controleren. Bovendien kun je zo gemakkelijk 360° virtual reality-beelden maken, waarmee de opdrachtgever het interieur met een VR-bril kan bekijken. Hierdoor kreeg iedereen een goed beeld hoe dit spectaculaire ontwerp er daadwerkelijk zou gaan uitzien, en dat werkte fantastisch. Zeker in deze ruimte, die vanwege de vele rondingen moeilijker inzichtelijk is te maken. Die is nu precies zoals we hadden bedacht, en heel netjes uitgevoerd.”

Samenwerking

Bij EGM zijn ze vol lof over de manier waarop Thoben & Minten het interieurconcept heeft opgepakt en tot in de finesses heeft uitgewerkt. Van den Berg: “Wij kozen voor het interieur van de Kiezel een constructie van hout, omdat dit een prettig aanvoelend materiaal is. Daarbij heb ik in samenwerking met onze architect Yana Vlasova al een voorzet uitgewerkt, waarbij de schenkels en regels van de houtconstructie bladen en bankjes vormden. We wilden voor dit bijzondere project geen standaard losse inrichting, daarom hebben we ook 3D-suggesties gedaan voor meubels en verlichting. Thoben & Minten heeft dit concept voor het interieur heel goed opgepakt en verder doorontwikkeld, de samenwerking verliep uitstekend. Het is in alle opzichten een bijzonder project geworden – van een beperkt aantal vierkante meters, maar met een grote impact: klein maar heel fijn!”

www.thobenminten.nl
www.egm.nl

(Tekst: Eva Vroom en Rutger van Oldenbeek – fotografie: Scagliola + Brakkee)

LEGENDA
Opdrachtgever Radboudumc
Architect EGM architecten
Interieurarchitect EGM interieur (concept), Thoben & Minten (realisatie)
Projectcoördinator PBB Radboudumc, 2doubleyou
Losse meubelen via Flinders Projecten
Banken Arper (via TwoWork)
Fauteuils Artifort
Stoelen Rex Krajl (Fourmost Agency)
Tafels Studio Henk
Tafelbladen Arpa Fenix
Verlichting Foscarini, &Tradition
Stoffering De Ploeg
Vloer Forbo Flooring
Bamboe keuken Moso
Keukenblad GetaCore
Sanitair Jee-O
Plantenpotten Capi
Constructeur Aronsohn Raadgevende Ingenieurs
Werktuigbouwkundig / Elektrotechnisch adviseur PBB Radboudumc
Akoestisch/bouwfysisch adviseur Peutz
Werktuigbouwkundig / Elektrotechnisch installateur Engie
Omvang 124 m² bvo
Hoofdaannemer Jora Vision, Cornelissen