Het nieuwe hoofdkantoor van Canon Production Printing staat op een groot en bosrijk terrein, waarop zich verder onder meer R&D-faciliteiten en verschillende fabrieken bevinden. Canon Production Printing (voorheen Océ) is gespecialiseerd in ‘commercial printing’, “Hoogwaardige printers en software voor commercieel drukwerk, boeken, posters, banners en andere grootformaat toepassingen”, vertelt een woordvoerder van het bedrijf.
Het vorige hoofdkantoor bestond uit drie gebouwen uit de jaren vijftig, zeventig en tachtig – tijden waarin het bedrijf groter was. De organisatie is inmiddels behalve kleiner ook effectiever geworden en dus waren er minder vierkante meters nodig. Er werd overwogen de bestaande panden aan te passen, maar nieuwbouw bleek duurzamer dan renovatie. Voor het nieuwe kantoor werd een competitie uitgeschreven die door Broekbakema werd gewonnen, onder meer op basis van de reputatie en ervaring met grote kantoorgebouwen. Canon benaderde vervolgens een aantal interieurarchitecten, waarbij de keuze viel op M+R interior architecture – vanwege de ervaring met kantoren en innovatieve werkomgevingen, grotere organisaties en duurzaamheid. Naast de werkomgeving ontwierp M+R de representatieve ruimtes als het restaurant, de ontmoetingsruimtes, huiskamers, het vergadercentrum en het auditorium. M+R, dat eerder ook het interieur van Lounges Sheremetyevo International Airport ontwierp, tekende ook voor de ‘customer journey’, de corporate identity en de bewegwijzering.
“Samen hebben we hier de basis gelegd voor een gezonde en duurzame leefomgeving”, zegt Erik van Eck, architect-directeur bij Broekbakema. “Een community waar iedereen zich verbonden voelt. Wij geloven dat die verbondenheid bijdraagt aan gezondere en gelukkigere mensen die elkaar makkelijk weten te vinden in dit gebouw. Met als resultaat synergie, die bijdraagt aan de innovatieve gemeenschap van Canon.”
Groen, open en transparant
Broekbakema ontwierp een open en transparant vierkant gebouw van zeven lagen, en gaf het als bijnaam ‘The Green Landmark’ – wat onder meer verwijst naar het iconische en duurzame karakter van het gebouw, dat al van ver in de bosrijke omgeving te zien is. Groen speelt ook binnen de hoofdrol, in de ‘green plaza’s’ – een drietal openbare ontmoetingspleinen met veel daglicht en grote binnentuinen, uitgevoerd in natuurlijke materialen als hout en natuursteen die de band met de omgeving versterken. De green plaza’s zijn steeds gekoppeld aan twee verdiepingen en elke plaza ‘verdraait’ een kwartslag rond het atrium in het hart van het gebouw, zodat je op elke verdieping weer een ander beeld krijgt – wat het kantoor aangenaam verrassend maakt. Ook het uitzicht op de omgeving is op elke plaza weer anders. Dankzij de grote glaspartijen en de verlichting zijn de binnentuinen ’s avonds ook buiten goed te zien. De green plaza’s vormen een verbindende schakel tussen de werkgebieden én tussen de medewerkers en bezoekers. De ontmoetingen worden gestimuleerd door interne trappen in de green plaza’s, waaronder een aantal sculpturale wenteltrappen. Daarnaast zijn er een viertal gesloten trappenhuizen en uiteraard liften.
Dankzij zonwerende gevels, isolerende ‘triple glazing’ en energiezuinige led-verlichting is het energieverbruik laag. Over het hele dak liggen zonnepanelen, en zelfs het glazen atriumdak bevat zonnecellen. Het gebouw is aangesloten op een warmtepomp en gebruikt warmte en koude opslag (wko). Het ontwerp van Broekbakema kreeg dan ook een Breeam Excellent-certificaat. De nieuwbouw is ook klaar voor veranderend gebruik in de toekomst: de indeling is gemakkelijk te wijzigen en als uitbreiding nodig blijkt, kunnen door middel van extra vloeren in de green plaza’s nog eens 75 werkplekken worden gecreëerd.
Rustige, gedempte sfeer voor hoofdkantoor Canon
De circa 550 werkplekken bevinden zich op de tweede tot en met zesde verdieping, rond de green plaza’s en steeds aan het atrium of de buitengevel. Er wordt flexibel gewerkt, maar elke afdeling heeft wel een eigen gebied. Aan het ontwerp van de innovatieve werkomgeving ging een uitgebreid traject vooraf. “We hebben goed gekeken hoe we de organisatie het beste mee zouden kunnen krijgen in het proces van traditioneel naar flexibel werken”, vertelt Hans Maréchal. “Er zijn tal van sessies en interviews met medewerkers en andere stakeholders geweest, waarbij het belangrijk was om goed inzichtelijk te maken wat de mogelijkheden zijn. Hier kwamen verschillende soorten werkplekken en -omgevingen uit, waarvan we een destillaat in 3D-modellen hebben gemaakt. Hier konden de medewerkers vervolgens in groepen over overleggen om tot de voor hen ideale werkomgeving te komen.”
Het resultaat is een aangenaam, open werklandschap met een grote diversiteit aan werkplekken. “Het werkt hier heel prettig”, zegt de woordvoerder. “In het vorige kantoor had we kleine kamertjes en enorme kantoortuinen, hier zijn de werkplekken meer per clusters ingedeeld. Daarbij zijn ze wel open, maar ook beschut, bijvoorbeeld achter kolommen, wanden of kasten met planten.” Bij alle openheid is de akoestiek optimaal en bovendien is alles rond de werkplek in hoge mate individueel instelbaar – zoals de verlichting, temperatuur en zonwering, en de hoogte van de werktafel. “Er heerst een rustige en gedempte ‘bibliotheeksfeer’ op de werkafdelingen, gesprekken kun je elders voeren.” Dat kan bijvoorbeeld in de pantry’s, met coupézitjes onder lampen van Ikea. Daarnaast zijn er stilte- en samenwerkplekken, ‘phonebooths’ en brainstorm- en overlegkamers. Een aantal gesloten ruimtes heeft ronde muren. Maréchal: “De trappenhuizen hebben ronde wanden, we hebben dat doorgetrokken in ons ontwerp.” Veel wanden zijn afgewerkt met eikenhouten latten met erachter een grijs akoestisch vilt.
Natuurlijke materialen, lichte natuurtinten
M+R paste in het interieur overwegend natuurlijke materialen en lichte natuurtinten toe, waarmee is aangehaakt op zowel het ontwerp van Broekbakema als de omgeving. Op de werkvloeren overheersen zachte grijze, beige, bruine en houttinten – als kleuraccent komt het rood uit het Canon-logo terug. Zo zijn er houten lockerwanden met daarin een rode garderobe, en staan er op verschillende plekken zitjes met rode Utrecht-fauteuils van Rietveld en Sett-banken van Gispen.
Gispen leverde alle nieuwe losse meubelen en was verantwoordelijk voor de revitalisatie van bestaand meubilair. Bij de keuze voor de meubelen speelden duurzaamheid en circulariteit een grote rol. Zo werden de Rietveld-fauteuils meegenomen uit vorige kantoren en opnieuw gestoffeerd. Ook veel bureaustoelen zijn hergebruikt en eveneens voorzien van een nieuwe stoffering. De bureaus zijn nieuw, de oude waren niet in hoogte verstelbaar. De Castelli-stoelen uit de oude kantines werden hergebruikt op de green plaza’s. Hier staan ook tafels uit die kantines, waarvan de verouderde tafelbladen opnieuw werden bedrukt. Maréchal: “We hebben al deze tafels bij elkaar geschoven en voor de bladen één totaalbeeld gecreëerd. Dat beeld is vervolgens door een bedrijf met Canon-apparatuur op de bladen geprint.” De printtechniek van Canon – en daarmee het DNA van het bedrijf – is ook op andere plekken te zien: zo ligt er onder de zitgroep naast de entree een kleed waarop een van de ‘corporate images’ is geprint. Een kleed waar de kleuren vanaf spatten – het bedrijf wil ook laten zien wat het op dat gebied in huis heeft. Ook de bewegwijzering is met Canon-apparatuur op de bordjes gedrukt.
X-frames
Een aanzienlijk deel van de begane grond wordt ingenomen door het restaurant, dat zich deels onder het centrale, gebouwhoge atrium bevindt; kenmerkend aan het atrium zijn de imposante stalen X-frames die het gebouw dragen. Het restaurant is ruim en hoog, en geeft de grote raampartijen een prachtig uitzicht op de omringende natuur en het royale terras direct erachter. De hoogte wordt gebroken door de cirkelvormige armaturen die in de ruimte ‘zweven’ (de Doppio van Sattler), waarvan er eentje heel subtiel Canon-rood is. In het restaurant gebruikte M+R eveneens natuurlijke en ingetogen materialen – zoals grenenhout, natuursteen, glas, beton en staal. Ook voor de fronts van de uitgiftebalies is natuursteen gebruikt, voor de hygiëne is het bovenblad van Caesarstone. Het interieur is zeer flexibel – vrijwel alles kan eruit. Het trappenhuis dat in het restaurant uitkomt is afgewerkt met dezelfde houten latten en erachter vilt als de kantoorverdiepingen. Maréchal: “We hadden het idee om hier irokohout van een van de vroegere hoofdkantoren her te gebruiken als dat zou worden gesloopt. Die gebouwen worden nu echter herontwikkeld, en daarom kon dat niet doorgaan.” Een deel van het restaurant naast het trappenhuis kan worden afgesloten met een gordijn en wordt dan een presentatieruimte – met beamer, beeldscherm en een lange tafel. De door M+R ontworpen gordijnstof heeft een gelaagd patroon waarin zowel bomen als het raster van de X-frames uit het atrium zijn te zien, en waarmee zo een link naar de omgeving wordt gelegd.
Kegel
Naast de entree is het auditorium met een capaciteit van 170 personen. Op deze plek zou oorspronkelijk een van de trappenhuizen uitkomen, dat eindigt nu op de verdieping erboven. Omdat het trappenhuis deel uitmaakt van de dragende kern, werd ter vervanging midden in het auditorium een grote betonnen kegel geplaatst. De stoelen zijn echter zo opgesteld dat de kegel het zicht nergens belemmert. Bovendien is hij subtiel aangelicht en daardoor een blikvanger. “Zo hebben we van een sta in de weg iets moois gemaakt”, stelt Maréchal. In het auditorium hangen dezelfde gordijnen als die in het restaurant – het raster van de X-frames komt daarnaast terug in de houten wanden, met erachter vilt dat zorgt voor een uitstekende akoestiek.
Op de eerste verdieping is ten slotte het vergadercentrum, met ruimtes in verschillende afmetingen – van kleine tot hele grote en ruimtes die je in tweeën kunt splitsen. De scheidingswanden kunnen in een kast worden weggewerkt. Maréchal: “Die staan anders vaak zo slordig tegen de muur.”
Het in juni geopende kantoor heeft vanwege de coronacrisis nog niet op volle capaciteit kunnen draaien, en van de circa 500 medewerkers die hier in eerste instantie zouden komen werken, werkt een groot deel thuis. Er is een ‘opschaalschema’ en elke maand kunnen er meer mensen komen werken in het nieuwe gebouw. Zij zullen aangenaam verrast zijn: ze komen terecht in een prachtig gebouw met een tijdloos interieur en een geoptimaliseerde, rustgevende werkomgeving. En, stelt Maréchal: “Het gebouw en het interieur zijn zo duurzaam, daar hoef je nooit meer wat aan te veranderen.”
www.broekbakema.nl
www.mplusr.nl
(Tekst: Rutger van Oldenbeek – fotografie: Studio de Winter | Herman de Winter en Norbert van Onna)
LEGENDA
Opdrachtgever Canon Production Printing
Architect Broekbakema; projectarchitect Erik van Eck; ontwerpteam: Marius Voets, Sander Veenstra, Karin Houwen, Pim Pompen, Maarten van den Marel, Thomas Sandfort, Bouke den Ouden, Maurice Knook, Sinan Subasi
Interieurarchitect M+R interior architecture; Hans Maréchal, Emy Liebregts, Eva Neijens, Bart Diederen, Marcel Visser, Daphne van der Ploeg, Anja Romme
Bouwmanagement Brink; Henk Hoskam, Erik Veldhuizen, Alex Jabonds
Landschapsarchitect Atelier Quadrat
Projectmanagement Brink Management & Advies
Ontwerp, uitwerking en beplantingsplan binnentuinen Copijn i.s.m. Broekbakema
Interieurbouw Keijsers Interiors, Gepla; materialen o.a. Egger, Pfleiderer, Caesarstone
Losse meubelen (Via Gispen) Ahrend, Brunner, Casala, Cassina, Gispen, Hay, Humanscale, Mobelli, Muuto, Pedrali, Wilkhahn
Stoffering Kvadrat, Jab (gordijnen special print), Showtex
Verlichting Sattler, Philips, Ikea
Vloerbedekking Desso (AirMaster)
Binnenwanden Qbiq, Saint-Gobain
Sanitair o.a. Geberit, Ideal Standard
Klimaatplafonds Inteco
Gevel Blitta
Audio-video A-visie
Bewegwijzering Sync.
Adviseurs installaties E & W Nelissen Ingenieursbureau
Constructeur ABT
Adviseur bouwkosten Ingenieursbureau Multical Bouwkundig
Aannemer BAM Bouw & Techniek
Bruto vloeroppervlak 15.500 m²
- Bekijk ook
- http://www.broekbakema.nl
- http://www.mplusr.nl