In opdracht van ontwikkelaar Edge en vanuit een holistische visie heeft UNStudio het oude bankgebouw Fellenoord 15 in Eindhoven herontwikkeld tot een duurzaam en technisch hoogstaand kantoorpand waar gezond en flexibel gewerkt kan worden.
Foto’s: Evabloem
Het voormalige hoofdkantoor van de Rabobank is compleet getransformeerd tot een modern overheidsgebouw van 32 duizend vierkante meter, uitgerust met een geavanceerd netwerk van sensoren en geavanceerde applicaties. Hierdoor wordt het gebruik, comfort en het gebouwmanagement geoptimaliseerd.
Met het oog op de negatieve impact van de bouwindustrie op het milieu is de visie op de sloop van oude panden ten behoeve van nieuwe gebouwen de afgelopen jaren significant veranderd. In plaats van het compleet slopen van een pand gaat de voorkeur tegenwoordig uit naar renovatie of herontwikkeling als duurzamere oplossing, waarbij bestaande elementen worden behouden en tegelijkertijd het historisch belang en de locatie eer aan worden gedaan.
In het geval van Fellenoord 15 stond het gebouw bekend als een ontoegankelijk bolwerk in de stad dat niet langer paste bij de wensen en eisen van de huidige arbeidsmarkt; het interieur was gedateerd en gefragmenteerd, waardoor personeel geïsoleerd van elkaar moest werken.
Gezien de robuuste constructie van Fellenoord 15 was het eenvoudiger deze te behouden dan te slopen. Deze keuze resulteerde in een besparing van 40 procent aan CO2 in vergelijking met het bouwen van een geheel nieuw pand. Bij het vervangen van de oude façade, het enige deel dat wel is gesloopt, werden duurzame technieken gebruikt die het uitgangspunt waren van een algehele duurzame ontwikkelingsfilosofie.
Nieuwe ontwerp UNStudio
Het nieuwe ontwerp van UNStudio heeft het BREEAM-Excellent duurzaamheidsniveau, een wereldwijd gebruikte methode voor het beoordelen van de duurzaamheid van bouwprojecten. Het nieuwe gebouw gebruikt aardwarmte voor het koelen en verwarmen van de ruimtes, is uitgerust met klimaatplafonds en zonnepanelen en bestaat uit zoveel mogelijk natuurlijke materialen als natuursteen. Zoals bij veel van UNStudio’s projecten, zijn de werkruimtes dusdanig ingericht dat maximaal kan worden geprofiteerd van de ruimte, zichtlijnen en van natuurlijk daglicht. Niet alleen het gebouw heeft hier baat bij qua energieverbruik, maar ook de gebruikers voelen zich hierdoor prettig en productief. Daarnaast is in het ontwerp van het omliggende groen ook gekozen voor insectenhotels, vleermuishuizen en vogelnesten, om zo de lokale biodiversiteit zoveel mogelijk te stimuleren.
Tech
Dankzij de expertise van Edge is het pand ook uitgerust met allerlei slimme technologie. Zo kan via lokalisatiesensoren en een intelligente data-infrastructuur inzicht worden vergaard in het gedrag van de gebruikers, zodat energieverbruik kan worden gereduceerd en de ruimtes zo efficiënt mogelijk gebruikt kunnen worden. Door gedragspatronen en een mogelijke inefficiënte werking van energieverbruik te traceren en direct bij te stellen, helpen deze sensoren bij het creëren van een duurzamere en comfortabele werkomgeving die aangepast kan worden op de individuele gebruiker. Het resultaat is een nieuw, flexibel kantoorpand dat niet alleen aan de behoeftes van hedendaagse werknemers voldoet, maar ook aan die van de toekomst.
Activatie
Dankzij de nieuwe, uitnodigende façade is het oude Rabobank-gebouw met het design van UNStudio nu beter in balans met de omgeving. Door de voorkant te vervangen en de parkeerplaatsen aan de stationszijde van het pand weg te halen, sluit Fellenoord 15 nu beter aan bij de omliggende infrastructuur. Door subtiele en strategische openingen in het gebouw te creëren, krijgt deze meer lucht en nog meer aansluiting met de omgeving.
Van veraf lijken elementen van het gebouw door de luchtigere constructie, de slimme plaatsing van de ramen en het geperforeerde dak haast te zweven. Van dichtbij worden de perforaties en andere manieren om luchtigheid te creëren duidelijk zichtbaar, zoals het subtiel aanbrengen van meerdere lagen strekmetaal. Dankzij deze designelementen ontstaat een subtiel moirépatroon in het raster van de strekmetalen lagen.
De straat en het atrium van het pand worden met elkaar verbonden via een semipublieke roltrap bij de ingang. De voorheen van elkaar gescheiden afdelingen worden in het nieuwe design met elkaar verbonden, zodat de flexibele werkruimtes vloeiend in elkaar overlopen.
De nieuwe werkruimtes zijn zo ingericht dat ze voor uiteenlopende activiteiten geschikt zijn; zo is het centrale hart van het gebouw een ontmoetingsplaats en zijn de stilteruimtes strategisch aan de uitzijdes van alle verdiepingen geplaatst, zodat aan de wisselende behoeftes van werknemers kan worden voldaan.
Credits project:
UNStudio: Ben van Berkel met Arjan Dingsté, Marianthi Tatari, Marc Hoppermann, Jaap-Willem Kleijwegt en Bruno Peris, Piotr Kluszczynski, Thys Schreij, Cristina Bolis Krishna Duddumpudi, Yamoh Rasa, Ryan Henriksen, Ed van Vulpen
Adviseurs:
PBT – Bouwkundig advies en certificering
Deerns – Ingenieursbureau voor installatietechniek, energie en bouwfysica
DGMR – Ingenieursbureau voor gezondheid, veiligheid en duurzaamheid
BBN – Financieel adviesbureau
Jongen Bouwpartners – Aannemer
OTH - Interieurarchitect